TMMOB Besin Mühendisleri Odası İzmir Şube İdare Konseyi, Türkiye’de de görülen koronavirüs üzerine ikazların yer aldığı yazılı açıklama yaptı.
İzmir Besin Mühendisleri Odası, besinlerin üretim etaplarında dikkat edilmesi gereken konuları kaydettiler.
UYARILARDA BULUNDULAR
Yapılan açıklama şöyle:
“Virüsler besinde üreyip çoğalamayan münasebetiyle da besinlerin bozulmasına sebep olmayan mikroorganizmalardır. Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi (EFSA), Amerika Besin ve İlaç Otoritesi (FDA) ve Amerika Tarım Birimi’nin (USDA) araştırmaları virüsün besinler ile bulaşmadığını ortaya koysa da, virüslerin yüzeylerde muhakkak müddet hayatta kalmasının mümkün olduğu bilinmektedir. Bu sebeple de besinlerin üretilmesi, hazırlanması, depolanması, satışı ve tüketilmesinde âlâ hijyen uygulamalarının (GHP) takip edilmesi kıymetlidir. Âlâ hijyen uygulamaları kurallarına uyularak üretilen besin eserlerinde COVID-19‘un bulunması pek mümkün görülmezken, besin üreten işletmelerde çalışan çalışanların ve besin tüketicilerinin;
-Üretim öncesinde, sonrasında ve mühletince gerektiğinde, çiğ bitkisel ve hayvansal besinlerle temastan sonra, yemekten evvel ve sonra, tuvaletten sonra, evcil ve yabani hayvanlara temas sonrası, çöpe dokunduktan sonra, hasta ziyareti ve refakati öncesi ve sonrası, kesik yahut yara tedavisinden evvel ve sonra, burun paklığı, öksürme yahut hapşırdıktan sonra eller kesinlikle akan su ve sabunla en az 20 saniye boyunca yıkaması ve ellerini tek kullanımlık kağıt havlu ile kurulaması,
-Ekipmanların çiğ bitkisel ve hayvansal besinlere temas ettikten sonra sıcak su ve deterjan ile yahut bulaşık makinesinde yüksek sıcaklıkta yıkanması,
-Üretim, sürece ve tüketim evrelerinde ayırma ve tasnifleme sürecinin hakikat halde yapılması, alışverişte çiğ hayvansal besinler ile öbür besinler ve besin olmayan hususların birbiri ile temas etmeyecek biçimde başka poşetlere konulması, pişmiş ve çiğ besinlerin birbiri ile temas ettirilmemesi, çiğ besinlerle temas eden tüm materyallerin uygun deterjan ve sıcak su ile yıkanması konularına uyulması çok büyük ehemmiyet taşımaktadır.”
“DONMUŞ BESİNLER ASLA ORTAM SICAKLIĞINDA ÇÖZDÜRÜLMEMELİ”
İzmir Besin Mühendisleri Odası’nın yaptığı açıklamada ayrıyeten şunlar kaydedildi:
“Ayrıca; pişirilerek/ısıl süreç uygulanarak tüketilmesi gereken et, süt, yumurta üzere besinler çiğ olarak tüketilmemeli, besin işletmelerinde eserin mevzuatına uygun şartlarda ısıl süreç uygulandığı daima denetim edilmeli ve kayıtları tutulmalı, meskende tüketimde besinin merkez sıcaklığının kâfi dereceye çıkması sağlanmalı (>65°C), etlerin kanlı olmaması, yumurta akının sıvı görünümünden kurtulması üzere görsel izlemenin yanı sıra konut tipi mutfak termometresinin kullanılması ve etikette belirtilen pişirme tekliflerine uyulması da yararlı olaraktır.
Gıdalarda sıhhat riski oluşturan mikroorganizmalar çoklukla 4°C ile 65°C ortasında çok süratli gelişirler. Bu nedenle de pişirilen besinler çabucak tüketilmeyecekse süratli bir biçimde 4°C’nin altına soğutulmalıdır. Çabuk bozulabilen besinler 2 saatten fazla oda sıcaklığında bekletilmemelidir.
Gıdanın etiketinde yazan saklama, hazırlama, koruma ve tüketim şartlarına kesinlikle uyulmalıdır.
Donmuş besinler asla ortam sıcaklığında çözdürülmemeli yahut marine edilmemelidir. Çözdürme süreci kesinlikle buzdolabında yahut mikrodalga fırınlarda yapılmalıdır.
HACCP kriterlerine ve âlâ hijyen uygulamalarına uyarak risk ve tehlike tahlili temelli besin üreten ve bu şartlara uyan besin işletmeleri işçi hijyenine dikkat etmeli, çalışanlarının ferdî esirgeyici donanımları kullanmalarını sağlamalı, bilhassa besin güvenliği ve hijyen eğitimlerini tekrarlamalı, şuurlu işçilere vazife vermelidir. Besin işletmeleri, restoranlar ve öteki hizmet kesimleri çalışanlarının Sıhhat Bakanlığınca açıklanan tedbirleri dikkate almalı, öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı, akut solum yolu hastalıkları belirtisi gösteren ve 37 °C ve üstünde ateşi olan çalışanlarını güzelleşinceye dek çalıştırmamaları gerekmektedir.
Ekmek, poğaça, gevrek üzere eserler alınırken dokunarak seçmek yerine, göz ile seçip alınmalı, pazar ve manav reyonlarından alınan meyve ve sebzeler de yeniden birebir biçimde ve kurallarda temin edilmeli, açıkta satılan ve hava ile direkt temas eden baharat, kuruyemiş ve bakliyatlar tercih edilememelidir.
Her vakit olduğu üzere, bu süreçte de besin ve besin eserleri alırken ambalajlı, ambalajı ziyan görmemiş, âlâ hijyen uygulamaları ve besin güvenliği idare sistem uygulamalarını uygulayan, besin mühendisi yahut ilgili meslek mensupları tarafından kontrol ve denetime tabi olan kayıtlı yahut onaylı işletmelerde üretilen besin eserleri tercih edilmelidir. Bilhassa merdiven altı diye tabir edilen kayıtdışı ve kontrol düzeneğinden uzak besin işletmeleri halk sıhhatini korumak açısından ALO 174’e ihbar edilmedir.
Bu süreç boyunca, lokal idareler su kaynaklarının güvenliği için gerekli tedbirleri almalı, halkın içme ve kullanma suyu muhtaçlığını kesintisiz olarak sağlamalıdır. Daha evvelki açıklamalarımızda da belirttiğimiz üzere bilhassa bu periyotta pazaryerinin hijyenik şartlarını da Besin Mühendisleri eşliğinde denetlemelidir.”