Ekonomide baz tesiriyle düşen ancak yine çift hanelerde sürüklenmesi kaçınılmaz görünen enflasyon yabancı yatırımcıların terk Altıntepsi Escort Bayan etmesiyle konvertibilitesini nerdeyse büsbütün yitirmiş Türk lirası yalnızca kamu bankalarının sürüklediği ve inşaat ile tüketime yönelen kredi arzı bilhassa genç nüfusu derinden vuran işsizlik ülke dışına kaçan yerli sermaye ve Altıntepsi Escort ekonomik sakinlik sebebiyle şimdilik sakinleşmiş fakat yabancı yatırım gelmezse her an tekrar süratle yükselmeye hazır bir cari açık
VAAT VE PAKET SÜSLÜ PR ÇALIŞMASI
Tüm bunlara bir de resmi data Escort Altıntepsi ve istatistiklere yitirilen inanç kurumsal yapıları yok edilmiş bakanlıklar ve kurumlar iktisat muharrirlerinin bile tehdit edildiği baskıcı bir iklim eklendi
Son haftalarda bu karneyi gizleme Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ı parlatma uğraşının giderek artığı dikkatlerden kaçmıyor Albayrak günde iki vilayette konuşma yapıp çabucak her hafta kamuoyunun karşısına çıkmaya başladı Bu süreçle birlikte Bakan Albayrak’ın bir öbür alışkanlığının da tekrar nüksettiği görüldü Vaat yahut paket
Bugünkü konuşmaları öncesinde Bakan’ın medyadaki kalemşörleri büyük gün ilanıyla kıymetli açıklamaların geleceğine dair bir beklentiyi yaydılar Bakan Albayrak bu kurguyu bozmadı ve bugün büyük projesini açıkladı Dar gelirliye konut
İNŞAAT DIŞINDA BİR PROJELERİ YOK MU
Projenin tahliline girmeden evvel kamuoyunda ve medyada ciddiye alınmadığını ve hatta reaksiyonla karşılandığını not düşelim Muhtemelen Bakan Albayrak ve takımının üzerinde çalışıp umut bağladığı proje tabir yerindeyse birkaç saat içinde buharlaştı Bakan’dan gelebilecek bir projenin inşaat dışında bir alandan olması aslında beklenmiyordu O cephede bir süpriz yaşanmadı
Bakan Albayrak’ın dar gelirliler için konut projesi uzmanlara nazaran popülist ve muhtemelen vakit kazanmaya yönelik bir adım Aslında emlak sitelerine göz atınca görülüyor ki Etraf ve Şehircilik Başkanlığı ile Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı’nın TOKİ eliyle ayda 100 TL taksitle bile dar gelirlilere yönelik düşük faizli konut kampanyaları mevcut Şimdi projenin ne vakit başlayacağı bahsi geçen 100 bin konutun nerelerde inşa edileceği yahut edildiği kimlere ve hangi koşullarda sunulacağı üzere en kritik ögeler açıklanmış değil Projenin finansmanı başlı başına bir problem en büyük risk orada sıradışı kaynakların Merkez Bankası gibi ve riskli eserlerin kullanılması Bunları vakit gösterecek
DAR GELİRLİNİN YASTIKALTI MI HEDEFLENDİ
Öncelikle ülkedeki konut stoku konut gereksinimi ve inşaat kesiminin arz planları düşünüldüğünde ek 100 bin konut inşasıyla yahut mevcutların pazarlanmaya çalışılmasıyla ekonomik bir yarar üretilmesi mümkün değil Kamu bankaları başta olmak üzere her kanaldan sağlanan hatta ziyanına sunulan kredi imkanlarıyla desteklenen konut piyasasının hala toparlayamadığı bir gerçek En büyük sorun hem üreten satan hem de alıcılar için temel sorunun bir itimat sorunu olması Ülke iktisadını geleceğine dair belirsizlikler azalmadığı üzere özelikle alt orta gelir kümeleri için işini kaybetme tasası had safhada Bu türlü bir ortamda dar gelirli ailelerin uzun vadeli bir borçlanmaya girebilmelerini beklemek çok manalı değil Üstelik finansman modelinin tüm cazibesine karşın bir ölçü peşinat talep edilmesi ihtimali bile dar gelirli aileler için bu olumsuz ortamda eldeki birikimlerinin bir binaya yatırılıp bağlanması manasına gelecek Özetle projede kimin taşı ile kimin kuşunun vurulacağı kamunun ne kadar risk üstleneceği vazife ziyanı oluşup oluşmayacağı üzere birçok kritik soruda havada kalırken işin talep tarafında da görünümün çok parlak olmayacağını varsayım etmek sıkıntı değil
YENİ KONUT ÜRETİLECEKSE ŞAYET
Kira ve konut finansman yükünün en fazla hissedildiği metropollerde bilhassa İstanbul’da konut piyasasının durumu ortadayken bu projenin metropol fakirlerine yahut dar gelirli kesite bir tahlil üretmesi güç Metropoller dışında ise istihdam piyasasının durumu ailelerin gelir ve refah kaybı ortada iken bu projenin ilgi görmesi pek de muhtemel değil
Gelelim işin ekonomik büyüme boyutuna Bakan Albayrak klasik yaklaşımla büyümenin itici gücünün inşaattan geleceğine inanmış görünüyor Halbuki Türkiye iktisadında yaşanan sakinlikte çok daha derinde yatan sıkıntıların tesiri var Proje diye sunulan 100 bin konut çabucak başlanıp son hızla üretilse ve satılsa bile iktisada tesiri birkaç yıla yayılacak ve son derece düşük olacaktır Halkın refah düzeyi düşerken orta gelir kümesinden aileler alt gelir kümesine kayarken işsizlik rekorlar kırarken kısa vadede yalnızca dar gelirli 100 bin ailenin kira masrafını azaltmak tabi başarılabilirse hangi sorunu çözecek ve iktisada nasıl bir ivme kazandırabilecek
Konut ve barınma sorunu toplumsal hayatın çok değerli bir modülü ve devletin kapsayıcı siyasetler üretmesi gereken bir alan Ancak bunu her tarafı hayal kokan projelerle değil gerçek bir toplumsal ve ekonomik kalkınma modeli ile çalışmak gerekiyor Bakan Albayrak’ın açıklamasının çabucak akabinde ortaya çıkan bu kadar sorunun projenin yandaşlara kaynak aktarma planı olabileceğine dair lisana getirilen kaygıların ve ortaya çıkan yansıların temelinde de bu var
ALBAYRAK’IN NOTU KIRIK
Albayrak her konuşmasında ve açıklamasında bir defa daha yeniliyor ve bir defa daha reaksiyonları tetikliyor İktisatta makro istikrarları anlayıp gözetmek kalıcı ve kapsamlı siyasetler üretmek açık ve net bir irtibatla gerçekçi yol haritası açıklamak iktisattaki paydaşları ve halkı bilgilendirip ikna etmek mevzularında Bakan Albayrak’ın yetersiz kaldığı görünüyor Üstelik eylül ayında tam 17 ay sonra 50 puanın üzerine çıkan İmalat PMI verisi ekimde yine 49’a gerilediği halde Bakan Albayrak’ın bugün Ekonomik aktiviteye ait kıymetli göstergelerin başında gelen Satın Alma Yöneticileri Endeksi PMI 2018 Eylül ayında 42 7 düzeyindeydi Bir yıl sonunda 50 eşik pahasına ulaştı ve bu paha paralelinde devam ediyor açıklaması ekonomistleri şaşırttı
Algı operasyonları ile toplumsal medyada birebir anda yüzlerce hesaptan yayılan propaganda görselleri kimseyi ikna etmiyor İkna etmediği için hem Bakan hem medyadaki destekçileri farklı görüşler ortaya koyanlara karşı yeni yasa yeni ceza sopasını sallıyor Meğer Bakan Albayrak’ın unutmaması gereken birşey var Halk anlatılanlara değil yaşadıklarına not veriyor Bunu yapılan kamuoyu araştırmalarında iktisat kriz ve işsizliğin en kıymetli sorun olarak belirtilmesinden de anlıyoruz