Ankara’da Keçiören Şehit Ahmet Kabukçu İlkokulu 1. sınıf öğrencisi Mert Yağız Köksal, teze nazaran, okul kantininden aldığı şırınga formundaki oyuncak sıvı çikolatanın kapağının boğazına kaçması sonucunda hayatını kaybetti.
Konuyla ilgili, Besin Mühendisleri Odası Kocaeli Temsilcisi Sema Kopal da açıklama yaptı. Yasaya nazaran okul kantinlerinin her periyot en az bir kere denetlenmesi gerektiğine dikkat çeken Sema Kopal, “Okul kantinlerinde satışı yasak olan cips vb. eserlerde okul logosu bulunduğu, kimi besinlerin üzerinde logonun sonradan yapıştırılmak suretiyle kullanıldığı gelen duyumlar ortasındadır. Pekala ambalaj üzerinde yer alan bu logonun uygunluğu nasıl denetlenecek? Ambalaj üzerine düzmece logoların basılması nasıl önlenecek? Bakanlık bununla ilgili nasıl tedbirler aldı? Şimdi açıklanamayan bir sürü soru…” ifadelerini kullandı.
Gıda Mühendisleri Odası Kocaeli Temsilcisi Sema Kopal’ın mevzuyla ilgili açıklaması şöyle:
“7 yaşındaki Mert Yağız Köksal’ın hayatına sebep olan şırınga çikolata ve gerçekler Keçiören Şehit Ahmet Kabukçu İlkokulu 1. sınıf öğrencisi Mert Yağız Köksal, kantinden almış olduğu şırınga halinde çikolatanın tıpası boğazına kaçtığı için kötüleşerek hayatını kaybetti. Bu olay bizleri derinden üzmüştür.
Yapılan açıklamalarda Okul Yönetiminin misyondan uzaklaştırıldığı, var olan kantincinin ihalesinin sonlandırıldığı ve ilçe genelinde kantin kontrollerinin arttırıldığı belirtildi. Bu aksiyonların gerçekleştirilebilmesi için illa bir çocuğumuzun ölmesi mi gerekiyordu?
Okul kantinleri, 10.03.2016 tarih ve 28552893 sayılı Okul Kantinlerinde Satılacak Besinler ve Eğitim Kurumlarındaki Besin İşletmelerinin Hijyen İstikametinden Denetlenmesi Bahisli Genelgeye uygun olarak denetleniyor. Bu Genelgeye nazaran, okul kantinlerinin İlçe Ulusal Eğitim Müdürlüğü, Toplum Sıhhati Merkezi ve İlçe Tarım Müdürlüğü temsilcilerinden oluşan İlçe Kantin Kontrol Grubu tarafından, her devir en az 1 sefer denetlenmesi gerekmektedir. Fakat kantin kontrollerinin nizamlı yapılmaması, sıhhatsiz ve satışı uygun olmayan eserleri satan kantin sahiplerine caydırıcı cezaların verilmemesi, okulların satılan eserlere göz yumması üzere nedenlerle kantinciler yeniden istedikleri eserlerin satışını rahatlıkla yapabilmektedir.
Kantinler, okullar için birer gelir kapısı haline getirilmeye devam ettiği sürece bu kahırlar karşımıza daima çıkacaktır. Kantincilerin ticari korkuları, okulların kantinden elde ettikleri kira gelirleri çocuklarımızın sıhhatinin önüne geçmeye devam edecektir.
Okul kantinlerinin Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından, ticari tasalar gütmeden, çocuklarımızın okuldayken sağlıklı, inançlı ve ucuz besinlere erişimi için bir araç olarak görülmesi ve işletilmesi gerekir.
Geçmişte okul kantinleri Kooperatifçilik anlayışıyla işletilirdi. Bu kooperatiflere çocuklar da küçük paylarla katılır, teneffüste nöbet adabına nazaran kantinde eser satışında vazife alırlardı. Böylelikle çocukların misyon ve sorumluluk şuuru de gelişirdi. Okul Kooperatifleri çocuklarındı, okulundu. Lakin okul kooperatiflerinin-kantinlerinin özelleştirilmesi, okullara Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından kâfi bütçe ayrılmaması, bu yüzden okulların masraflarını karşılamak için kantin kirası vb. gelirlere muhtaç bırakılması, Mert Yağız çocuğumuzun vefatına sebep olan olaylar zincirinin birer halkasıdır.
Kantinlerde sağlıklı besinlerin tüketilmesinin artırılması için Ulusal Eğitim Bakanlığı ve Sıhhat Bakanlığı tarafından işbirliği içinde yürütülen ‘Okul Besini Logosu’ uygulaması, kâfi alt yapı sağlanamadığı için bu eğitim öğretim periyodunda uygulamaya geçirilemedi. Okul Besini Logo uygulaması daha doğarken meyyit doğmuştur. Üstte bahsettiğimiz Genelgede okul kantinlerinde satılması uygun olan eserler listelenmiştir. Okul Besini Logosu uygulamasının da bu besinleri kapsaması gerekmektedir. Aksi takdirde aslında yasaklı olan bir eser üzerinde okul logosunun olmasının hiçbir manası olmayacaktır.
Okul kantinlerinde satışı yasak olan cips vb. eserlerde okul logosu bulunduğu, kimi besinlerin üzerinde logonun sonradan yapıştırılmak suretiyle kullanıldığı gelen duyumlar ortasındadır.
Peki ambalaj üzerinde yer alan bu logonun uygunluğu nasıl denetlenecek? Ambalaj üzerine geçersiz logoların basılması nasıl önlenecek? Bakanlık bununla ilgili nasıl tedbirler aldı? Şimdi açıklanamayan bir sürü soru…
Logonun kullanıldığı besinler çocuklarımız için risk oluşturmamalıdır. Bu mevzu ile ilgili gerekli tüm tedbirler Bakanlık tarafından alınmalı, önlem alındığına dair veliler bilgilendirilmeli ve rahatlatılmalıdır. İlçe Kantin Kontrol Komitelerinin aktifliğinin artırılması ve kontrollerinin sıklaştırılması ile okul kantinleri nezaret altında tutulmalıdır. Kıymetli olan yalnızca kontrol yapmak değil, bu kontrollerin aktifliğini gösterebilmektir. Kontroller sadece kâğıt üzerinde kalmamalıdır. Kontrol Komiteleri tarafından yapılan ihtarları dikkate almayan kantincilerin çalışmalarına son verilmelidir.
Okullarda kurulan Kantin Denetleme Komitelerinin, vazifelerini yalnızca hukuka ve toplumsal faydalara dayanarak, çocukların sıhhatini her vakit ön planda tutarak, objektif bir biçimde, ciddiyetle yerine getirebilmeleri sağlanmalıdır. Yine bu türlü bir üzücü haber ile karşılaşmamak için her vakit öncelik çocuklarımızın sıhhati ve güvenliği olmalıdır.
Denetimsizlik ve okul kantinlerinin özelleştirilmesi sonucu 7 yaşında, daha hayatının tomurcuk devrinde kaybettiğimiz Mert Yağız Köksal çocuğumuzun ailesine ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz.
Sema KOPAL
TMMOB
Gıda Mühendisleri Odası
Kocaeli Temsilcisi”