AtlasGlobal 26 Kasım 2019 itibariyle 21 Aralık 2019 tarihine kadar süreksiz müddetle uçuşlarını durdurduğunu açıklamıştı.
AtlasGlobal’den yapılan açıklamada,”26 Kasım 2019 itibarıyle 21 Aralık 2019 tarihine kadar süreksiz müddetle operasyonlarımıza orta verilmiştir. Bu süreçte uçuşu gerçekleştirilemeyen yolcularımızın satın aldıkları biletleriyle ilgili 15 Aralık 2019 tarihine kadar gerekli tespitler tarafımızca yapılacaktır” denilmişti.
Airporthaber müellifi Murat Herdem, “Son kurban Atlasglobal mi?” başlıklı yazısında, AtlasGlobal’de yaşananların perde gerisini inceledi.
Murat Herdem, “Tarhan Tower, Fly Havayolları, Best Air, Saga, Sky Airlines, Turkuaz, İnter, Kıbrıs Türk Hava Yolları, World Focus, Golden, Borajet , Bosphorus Airlines… Bu şirketlerin tamamı battı! Ayrıyeten İzmir merkezli İzair de, Pegasus’a dahil oldu… Son olarak Atlasglobal’in uçuşlarını askıya aldığını düşünürsek, şu anda 2003 sonrası kurulan şirketlerden tek bir tanesi ayakta… Tailwind…” sözlerini kullandı.
“Bugüne baktığımızda, fiilen uçmayan Atlasglobal’i de çıkarırsak toplam havayolu sayısı 10…” diyen Herdem şöyle devam etti:
“Yani yolcu sayısı tahminen kat kat arttı ancak havayolu sayısı yarı yarıya düştü…
Bu fotoğrafın elbette birçok nedeni var lakin en değerlisi rekabette THY’ye karşı daima haksızlığa uğramaları olabilir. Havayolu sayısı açısından 17 yıl öncesinin yarısı kadar havayoluna sahipsek, 15 civarında havayolu bu mühlet içerisinde batmışsa ve en değerlisi en son kurulan havayolu 10 yaşında ise, burada şapkayı önümüze koyup biraz düşünmek gerekmez mi?”
İşte o yazı…
Türk sivil havacılığının miladı olarak nitelendirilen 2003 yılından itibaren, havayolları açısından iki farklı fotoğraf görebiliriz.
Bir tarafında daima yükselen bir THY ve onu takip eden Pegasus…
Diğer tarafında ise ayakta kalma savaşı verenler ve o savaşı kaybedenler…
Belki geçen müddet içerisinde bir birçoklarının ismini unutmuş olabiliriz lakin 2003 yılında Türkiye’de 17’si yolcu ve 3’ü kargo nakliyatı yapan toplam 20 havayolu şirketi vardı.
Türk Hava Yolları ile özel havayolları ortasındaki makas bu kadar açık değildi. Dalda toplam 160 civarında uçak varken ve bunun yüzde 60’ı özel havayollarına aitti. (2003’te THY’nin 65 uçağı vardı)
2018 yılı sonu sayılarına göre Türkiye’deki toplam uçak sayısı 515 ve bunun 346’sı tek başına THY’ye ait!
16 yıl evvelki uçak sayısı orantısı, bugün yüzde 60 THY ve yüzde 40 özel havayolları olarak tam bilakis dönmüş görünüyor.
O vakitler Atatürk Havalimanı’ndaki THY’nin hissesi da artık olduğu üzere yüzde 80’lerde olmamıştı hiç. Şu anda İstanbul Havalimanı’nda öbür havayollarının toplam kapasitedeki hissesi yüzde 20’yi dahi bulmuyor. Ezici ve yıkıcı bir üstünlük sözkonusu…
Yazının başında savaşı kaybedenler dedim…
Onların bir birçoklarının isimlerini, bir çırpıda hatırlamıyoruz bile…
Tarhan Tower, Fly Havayolları, Best Air, Saga, Sky Airlines, Turkuaz, İnter, Kıbrıs Türk Hava Yolları, World Focus, Golden, Borajet , Bosphorus Airlines…
Bu şirketlerin tamamı battı!
Ayrıca İzmir merkezli İzair de, Pegasus’a dahil oldu…
Son olarak Atlasglobal’in uçuşlarını askıya aldığını düşünürsek, şu anda 2003 sonrası kurulan şirketlerden tek bir tanesi ayakta…
Tailwind…
Onun da yıllardır filo ve iş planı değişmiyor. Kendisine ilişkin 5 uçağı var. Yazın uçuyor, kışın yatıyor. “Mevsimlik havayolu” diyebiliriz…
2008 yılında Pegasus Havayolları’nın sahibi Ali Sabancı’nın, “Türkiye’de 3 buçuk havayolu kalacak” açıklamasına o gün kimse hak vermiyordu lakin bugün görünen tabloda, “ Acaba” diye düşünmeyenimiz yoktur.
Evet, Türk Hava Yolları, Pegasus, Sunexpress ve THY’nin alt markası Anadolujet…
Üç buçuk tanımlamasındaki şirketler bunlar…
Güçlüler ve rekabette acımasızlar… Rastgele bir havayolunun bu rekabet ortamında, tıpkı iş modeli ile ayakta kalabilmesi imkansıza yakın…
Yumurtaları farklı sepete koyanlar ayakta kalıyor. Mesela Onur Air… Yıllardır, tarifeli ve charter operasyonlarla, bilhassa Suudi Arabistan işbirliği ile sıkıntı günleri atlattı ve ayakta kalabildi. Artık Mısır operasyonuna yük veriyor. 8 uçağı oraya koydu, 10 ya da 11 uçağı Suudi Arabistan’da… Antalya’dan Rusya’ya charter operasyon yapıyor. Ve küçük bir kısmı da iç ve dış tarifeli uçuşlarda…
Tek bir sepet yerine üç dört sepete bölünmüş riskler ayakta tutuyor Onur Air’i…
Ayrıca Bulgaristan merkezli Holiday Europa isminde bir havayolu da kurdu. Üstelik yalnızca o değil, alternatif olması açısından Corendon ve Freebird de tekrar yurtdışında havayolu şirketi kuran yerli taşıyıcılarımızdı.
Yukarıda da yazdığım üzere 2002 yılında 20 havayolu şirketi vardı ve Pegasus hariç başka şirketlerin uçak sayıları yeniden bugünkü filolarına yakındı.
Bugüne baktığımızda, fiilen uçmayan Atlasglobal’i de çıkarırsak toplam havayolu sayısı 10…
Yani yolcu sayısı tahminen kat kat arttı lakin havayolu sayısı yarı yarıya düştü…
Bu fotoğrafın elbette birçok nedeni var lakin en değerlisi rekabette THY’ye karşı daima haksızlığa uğramaları olabilir. Havayolu sayısı açısından 17 yıl öncesinin yarısı kadar havayoluna sahipsek, 15 civarında havayolu bu mühlet içerisinde batmışsa ve en değerlisi en son kurulan havayolu 10 yaşında ise, burada şapkayı önümüze koyup biraz düşünmek gerekmez mi?
Gökyüzünde THY’nin kendisini yalnız hissetmesine elbette gönlümüz razı olmaz fakat ya 17 yılda batan yahut hergün batma korkusu yaşayan havayollarını nereye koyacağız?
Şu kadar yolcu taşıdık. bu kadar uçak uçurduk diye başarılı istatistikleri her fırsatta siyasi gereç yapanlar, neden bu kadar şirket yok olup giderken kılını kıpırdatmadı ve kıpırdatmıyor?
İstatistikler birden fazla vakit gerçeğin üzerini örter. Tıpkı burada olduğu üzere… Tahminen yolcu sayısı artı, aşikâr rekorlar kırıldı lakin kim ne derse desin, ortaya çıkan bu tabloda; taraflı, yanlış ve haksız rekabet siyasetlerinin sonucu olarak başarısız bir fotoğraf olduğu gerçeği tüm çıplaklığıyla karşımızda duruyor…
Bakın son kurban Atlasglobal…
Ama emin olun en son kurban da o olmayacak.