Habertürk muharriri Fatih Altaylı, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’yla yaptığı görüşmeyi “Sağlık Bakanı ile uzun bir sohbet” başlıklı yazısında aktardı.
Altaylı, Koca’nın koronavirüs testlerinden, tedavide kullanan ilaçlara kadar kimi başlıklar verdiği bilgileri aktardı.
“BU KİTLERDEN ÜRETEN FİRMALARIMIZ VAR VE BUNLARIN ÇOK YÜKSEK KAPASİTESİ VAR”
Fatih Altaylı yazısında şu tabirleri kullandı:
“Dün akşam televizyon programı öncesi meskende oturuyorum. Telefon çaldı. Tanımadık numaraları açmama prensibimi çoktan bozmuş olduğum için açtım.
‘Fatih Beyefendi yeterli akşamlar’ diyen kibar bir ses. ‘Buyrun’ dedim.
‘Ben Sıhhat Bakanı’ dedi.
Benim adımı kullanan lakin bana ilişkin olmayan bir twitter hesabından yanılgılı bir tenkit yapıldığını görmüş. Çalışma arkadaşları ‘O hesap uydurma. Fatih Altaylı’nın değil’ demişler.
Ama Fahrettin Beyefendi ‘Olsun. Ben yeniden de Fatih Bey’i bir arayayım, anlatayım’ demiş. Tenkit şu: ‘Amerika’ya 500 bin corona tarama kiti satıyoruz, Çin’den 50 bin tane alıyoruz. Madem eksik var niçin satılmasına müsaade verdiniz.’
Bunu benim yazmış olmam mümkün değil zira ben ABD’ye satılan ile Çin’den alınan kitlerin tıpkı kitler olmadığını biliyorum lakin Bakan Koca tekrar de anlatmak istemiş. O yüzden aradı.
‘Fatih Beyefendi, ABD’ye 500 bin adet tespit kiti satıldığı hakikat. Yalnızca ABD’ye değil diğer ülkelere de satış yapıldı. Bu kitlerden üreten firmalarımız var ve bunların çok yüksek kapasitesi var. O yüzden bu satışlar yapıldı. Lakin bizim Çin’den aldığımız kitlerle o kitler birebir şey değil’ diye başladı.
‘Satılanlar PCR kitleri. Türk firmaların aylık 2 milyona yakın bu kitlerden üretim kapasitesi var. Yani satmaları bizde bir eksiklik doğurmaz. Bize gerektiği kadarını tedarik etme imkanına aslında sahipler’ dedi.”
“HEDEF GÜNDE 5000’İ AŞMAK VE HATTA 10 BİNE ÇIKABİLMEK”
Altaylı, Bakan Koca’yla ortasında geçen konuşmayı aktarmaya şöyle devam etti:
“Peki bizim Çin’den aldığımız kitler ne?
‘Çin’den aldıklarımız süratli teşhis kiti. Bizdeki olağan PCR kitleri 2-2,5 saat kadar hazırlık 1-1,5 saat kadar da test müddetinde yani 4 saatte sonuç veriyorlar. Bu da testlerde bizi yavaşlatıyor. Çin’den aldıklarımız ise süratli. Yani onlarda hazırlık mühleti yok. 1 ila 1,5 saat ortasında çabucak sonucu verebiliyorlar. Bu da büyük avantaj sağlıyor’ dedi.
Bakanlık bu süratli kitleri test merkezlerine ve test yapan üniversitelere dağıtmaya başlamış. Pekala bunlar neye yarayacak?
‘Bu testleri kullanma alanımız test sonucu olumlu çıkmış hastaların etrafındakilerin süratle taranmasına imkan sağlayacak. Diyelim ki, bir şahsa corona Covid 19 tanısı konuldu. Süratli test ile bu kişinin temasta olduğu herkesi büyük bir hızla testten geçirebileceğiz. 1 saat içinde kimlere bulaşmış ya da bulaşmamış görebileceğiz’ diye anlattı bakan.
Peki bu süratli test emniyetli mi?
‘Temas kümesine test yaptık ve negatif çıktı. Çabucak mevzu kapanmıyor. Birebir şahıslara 1 hafta sonra yine test yapılmak üzere bekliyoruz. Bir haftadan evvel semptomlar görülürse çabucak davet ediyoruz. O bir hafta içinde de kendilerini karantina şartlarında tutmalarını talep ediyoruz’ diye anlatıyor Fahrettin Koca durumu.
Hızlı testlerin yanı sıra bir de “real time test kitleri” alınmış Çin’den.
Bu da şu demekmiş:
‘Hızlı test kitleri için de bir PCR aygıtı gerekiyor sonuçta. Fakat real time testler için buna gerek yok. Direkt çok süratli sonuç veren test yapıyor. Bu testleri PCR aygıtı olmayan yurdun en ücra yerlerine yollayacağız. Böylelikle mesela Şırnak’ta da bu testler yapılabilecek. Çok da süratli biçimde. Böylece elimizdeki data havuzu çok güçlenecek.’
Peki, niçin bütün testler süratli ve real time tekniği ile yapılmıyor. Anladığım kadarı ile bunun iki nedeni var. Birincisi PCR testleri Türkiye’de üretilen gereç ile yapılıyor ve dışa bağımlı değil. İkinci kıymetli özellik ise şu: PCR testleri daha muteber. PCR’larda sonuç yüzde 95 sağlam ise süratli testlerde yüzde 85, real time testlerde yüzde 80 üzere. (Bu bilgiyi veren Bakan Koca değil. Benim eklediğim bir nokta.)
Şu anda günde 3000 teste hakikat ilerliyorlarmış. Amaç günde 5000’i aşmak ve hatta 10 bine çıkabilmek.”
İLAÇLAR TEDAVİ MERKEZİNE DAĞITILDI
Altaylı, koronavirüs tedavisinde kullanılan ilaçlarla ilgili olarak ise şunları kaydetti:
“Bir öteki mevzu ilaç. Hidroksiklorokin etken unsurlu bir sıtma ve romatizma ilacının Covid 19 tedavisinde başarılı olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Fakat bu ilaç Bakanlık tarafından piyasadan toplatıldı ve renkli reçeteli satışa geçildi. Bakan Koca’ya bunu soruyorum:
‘Evet yanlışsız. Bu ilacı toplattık. 500 kutuyu piyasadan satın aldık. Satışını da reçeteye bağladık. Corona ile çaba eden tüm ünitelere de dağıtımına başladık. Toplattık zira bir anda çılgınca bir atak başladı bu ilaca. Karaborsa oluştu bir anda. Daha berbatı şu, bu bir ilaç sonuçta ve önemli yan tesirleri de olabilecek olan bir ilaç. Hekim denetimi gerektiren bir ilaç. Bir ilacın bu türlü bir başı boşluk içinde kullanılması toplum sıhhati için de badire yaratırdı. Topladık lakin elimizde kâfi ölçüde var ve lisans sahibi firma bu ilacı Türkiye’deki tesislerinde talebimize nazaran tekrar üretebileceğini bildirdi.’
Bu ilacın yanı sıra sorumlu gazetecilik gereği ismini veremeyeceğim biri Japon kökenli fakat Çin’de üretilen üç farklı ilacın da temin edildiğini ve corona tedavi merkezlerine dağıtıldığını söyledi Fahrettin Beyefendi.
Bu ortada Japonya Büyükelçisi ile de bir ortaya gelmişler. Önümüzdeki günlerde Japonya’dan gelecek bir bilim heyeti ile ortak bir toplantı yapılacakmış.
Bakan Koca ‘Japon tecrübesi farklı ve öğrenmemiz gereken bir tecrübe. 30 bin test yaptılar toplam ancak çok başarılı sonuç aldılar genelde. Paylaşmak istiyoruz’ dedi.”
“EN DEĞERLİ ÖGE SIHHAT ÇALIŞANLARINI KORUMAK”
“Fahrettin Koca sıhhat çalışanlarının korunmasına da büyük ehemmiyet verdiklerini tahminen de salgına karşı koymada en kıymetli ögenin sıhhat çalışanlarını korumak olacağını da söyledi” diye yazan Altaylı, ayrıyeten şunları kaydetti:
“Teknik gerecin yahut sarf materyalinin o denli yahut bu türlü sağlanabileceğini ancak yetişmiş işçinin sayısının aşikâr olduğu ve bu işçinin çok kıymetli olduğunu söyledi.
Bakan’a ağır bakım yatağı ve ECMO aygıtları sordum.
‘Yoğun bakım kapasitesi olarak makus değiliz. Hatta yeterliler arasındayız’ dedi. Ecmo ile ile ilgili olarak da ‘160 ECMO cihazımın var. Bize nazaran sayı kâfi. Bu aygıtların gereken ekipmanı ve materyalleri de elimizde gereğince mevcut’ dedi.”
“TÜM YETKİ KENDİSİNDE OLSA GÜYA ÇOK SIKI BİR SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI YA DA DENETİMLİ ÇIKIŞ MÜSAADESİ UYGULAYACAĞINDAN EMİNİM”
Tartışılan sokağa çıkma yasağı konusuna değinen Fatih Altaylı, Bakan Koca’yla yaptığı konuşmadan edindiği izlenimi aktardı. Altaylı şunları kaydetti:
“Bakan Koca ile yaptığım konuşmadan hissettiğim şu. Bakan asıl çabanın şimdi başlamadığı fikrinde. Açık açık söylemedi lakin o denli anladım.
Sayıların artacağını düşünüyor. Gayrette en kıymetli ögenin da ‘Karantina ve toplumsal izolasyon ve toplumsal aralık olduğu’ inancında. Olağan el hijyeninden sonra.
Böyle bir şey söylemedi lakin hissettiğim şu oldu… Tüm yetki kendisinde olsa güya çok sıkı bir sokağa çıkma yasağı ya da denetimli çıkış müsaadesi uygulayacağından eminim.”