Karar gazetesi muharriri İbrahim Kahveci, “Durum daha ciddi” başlıklı yazısında, koronavirüsle gayret kapsamında açıklanan paketi irdeledi.
Kahveci, açıklanan paketin işe yarayacağı noktaları ve es geçtiği konuları yazdı.
Yazısında “Ekonomide nerede ise klasikleşmiş prosedürlerimiz var” diyen İbrahim Kahveci yazısını şöyle sürdürdü:
“Mesela, parayı bulur bulmaz çabucak bir beton projesi üretiyoruz. Aklımıza bilim-teknoloji-kalkınma vs pek gelmiyor. Bir diğer klasikleşmiş sistemimiz de kredi-faiz tahlili oluyor.
Biraz sıkıştığımızda çabucak aklımıza kredi kullandırmak, bankaları devreye almak geliyor. Aklımıza uymayan özel bankalar var ise onları da bir halde bu tahlile getiriyoruz.
Yeni bir iktisat paketi açıklandı. Yekunu 100 milyar lira deniliyor.
-Bazı dalların 3 aylık muhtasar ve KDV ila SGK prim ödemeleri 6 ay ertelendi. Turizmde ise yeni getirilen konaklama vergisi kasım ayına ertelendi. Nakit akışı bozulan firmaların bankalara ödemeleri 3 ay ertelendi. İhracatçıya stok tutmada finansman (kredi) dayanağı verilecek. Esnaf ve sanatkârların Halkbank kredi borçları da 3 ay ertelendi. Bankaların kredi vermek için KGF limiti 25 milyardan 50 milyar liraya artırıldı. Vatandaş için toplumsal maksatlı kredi paketleri devreye alındı. Konut alımında kredi oranı yüzde 80’den 90’a çıkartıldı.-
Paketin bu kısmında iki değerli nokta var:
1- Kamuya ödemelerde erteleme kelam konusu.
2- Bol bol kredi kullanın deniliyor.
Gelelim çalışanlar ve işini kaybedenler konusuna.
-Esnek çalışma aktifleştirilecek. Kısa çalışma ödeneği devreye alınacak ve personellere süreksiz gelir dayanağı verilecek. Gereksinim sahibi ailelere nakdi yardıma ek 2 milyar lira eklenecek.”
“GALİBA İKTİSATTA KARAR VERİCİLER DURUMUN VAHAMETİ HAKKINDA KÂFİ BİLGİYE SAHİP DEĞİLLER”
Karar muharriri Kahveci yazısını şöyle sürdürdü:
“Açıklanan paket ile yaşanan ekonomik kasvet ortasında o kadar büyük fark var ki, galiba iktisatta karar vericiler durumun vahameti hakkında kâfi bilgiye sahip değiller.
Gerçi paket sonrası açıklama yapan yok şu oda, yok bu birlik yahut şu iş dünyası örgütleri çok mutlularmış.
Ticaret ve sanayi odaları havaya uçuyor, ihracatçı birlikleri kurtulduk diye seviniyor. İş dünyası örgütleri daha da bir sıkıntımız kalmadı diyor.
En azından dün casuslardan geçen yahut gazetelere yollanan açıklamalar bu taraftaydı.
Bir tane bile “efendim şu sorun da var, buna da tahlil gelseydi” diyen yok.”
“PAKET İLE YAŞANAN EKONOMİK BADİRE ORTASINDA ÇOK ÖNEMLİ FARK VAR”
Kahveci, yazısını şöyle sürdürdü:
“Şimdi gelelim sıkıntıya.
Sokaklar boşaldı. Tabiri caiz ise çalışan yerler de yavaş yavaş kapanıyor. Konutlarına yollanan birçok çalışan işten atılıp atılmadığını bile bilmiyor.
Başka ülkeler ne diyor? ‘İşçini atma, bunun karşılığında 3 aylık SGK ve devlete ödenen vergileri almıyoruz’. Yani bizdeki erteleme yerine onlar hiç ödemeyin dediler.
İflas durumu mu var? Bu olağan üstü durumda iflası bile kaldırdılar. Direkt finansman takviyesini uygulamaya aldılar.
Ama asıl takviye konutta kalan ve geliri zorda olanlara. Bugün iktisat adeta durmuş durumda. Tahminen birtakım fabrikalar stok için çalışacak. Muhtemelen ihracatçılar son siparişleri üretiyordur. Artık yeni sipariş için bir mühlet geçmesi gerekiyor.
Kahvehaneler, salonlar vs kapatıldı. Buralarda çalışanların sanki kaçı fiyatlı olarak konutlarına gönderildi. Ya da sanki kaç bin çalışan şahsa “Başınızın devasına bakın” denilerek işlerine son verildi?
Bakınız bunu şu nedenden ötürü yazıyorum. Sokaklar boş olabilir fakat konutların içi sıkıntı dolu. Toplum kendilerine yönelik bir anlayış ve yönetim istiyor.
Dün sizlere yalnızca bir örnek verdim: Daha 1 ay evvel 60 dolardan 30 doların altına düşen petrol fiyatı var. Biz doğalgazı petrol fiyatına -gecikmeli- endeksli alıyoruz. Evet şu anda yüksek fiyattan alıyoruz ancak 6-9 ay içinde doğalgaz ithalat fiyatı da yüzde 50 düşecek.
Doğalgaz ve elektrik fiyatları şimdiden yüzde 15-20 indirilebilirdi.
İşini kaybedenlere yönelik süreksiz tedbirler alınabilirdi. Esasen çok büyük bir işsizlik ve ekonomik kahır içinde yaşıyoruz. Buna bir de yeni dış kriz eklendiğinde tahlil bekleyen problemler daha da büyüyor.
Bu iş o denli kolonya vs ile geçiştirilemez. Yahut 3-5 banka kredisine bel bağlanamaz.
Çok ancak çok önemli bir çalışma ve teklifler paketi gerekiyor. Doğal ki bunun için de öncelikle çalışan bir devlet gerekiyor.
Tekrar tabir etmek isterim: Açıklanan paket ile yaşanan ekonomik külfet ortasında çok önemli fark var. Acil yeni önlemlere muhtaçlık duyulmaktadır.”