İran, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) İhtilal Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Kumandanı Kasım Süleymani’yi öldürmesi sonrası intikam kelamı verdi. Çatışma tehditlerinin yapıldığı devirde Orta Doğu’da bulunan Amerikan üsleri, tesisleri ve limanları alarma geçti. Pentagon 4 Ocak’ta bölgeye ek 3 bin 500 asker göndereceğini duyurdu.
Peki bölgede gaye olabilecek ya da ABD tarafından muhtemel savaş durumunda kullanılabilecek noktalar nerede bulunuyor? Bölgedeki üslerde kaç Amerikan askeri vazife yapıyor?
Orta Doğu’daki üslerde ve gemilerde on binlerce askeri çalışanı olan ABD, askeri teçhizatını bölgede hareket ettirmek için başka ülkelerle mutabakatlara sahip.
ABD’nin askeri varlık bulundurduğu Orta Doğu ülkeleri Katar, Bahreyn, Kuveyt, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail, Suriye, Ürdün, Irak ve Umman.
KUVEYT: 13 BİN ASKER
ABD’nin Körfez’de en çok asker konuşlandırdığı ülke ‘NATO dışında ABD müttefiki’ statüsüne sahip. Irak ve Suudi Arabistan ortasındaki 4 milyon nüfuslu Kuveyt’te yaklaşık 13 bin Amerikan askeri bulunuyor. İki ülke 1991’deki Körfez Savaşı’ndan bu yana Savunma İşbirliği Muahedesi’nin tarafı.
KATAR: 13 BİN ASKER
Euronews’ten Bahtiyar Küçük’ün haberine nazaran Katar, ABD’nin bölgedeki en büyük askeri üssü olarak bilinen El-Udeyd Hava Üssü’ne mesken sahipliği yapıyor. Doha idaresi 1996’da 1 milyar Dolar’a inşa edilen üssün 2018’de güzelleştirilmesi için 1.8 milyar Dolarlık plan açıkladı. Katar’ın öteki bölge ülkeleri Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile meseleler yaşadığı biliniyor.
BAHREYN: 7 BİN ASKER
ABD, Bahreyn’de Orta Doğu’daki en büyük deniz gücü olarak gösterilen 5. Filo’ya sahip. Yaklaşık 1.5 milyon nüfuslu ada ülkesi Suudi Arabistan’ın da yakın müttefiki olarak biliniyor.
5. Filo’nun operasyon alanı Hürmüz Boğazı, Süveyş Kanalı ve Babu’l Mendeb Boğazı, Basra Körfezi, Umman Körfezi, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu. Bahreyn idaresi Trump’ın İran’a karşı sert duruşunu savunuyor. Bahreyn’de 2011’deki Şii ayaklanmasının sert halde bastırılmasının akabinde İran ile bağlar kopma noktasına gelmişti.
IRAK: 6 BİN ASKER
ABD’li yetkililer Irak’ta tam olarak kaç asker bulunduğunu söz etmiyor. Bağdat’ın kapalı diplomatik alanı Yeşil Bölge ve Lider Yardımcısı Mike Pence’in kasım ayında ABD birliklerini ziyaret ettiği Esad Hava Üssü de dahil olmak üzere ülke genelinde yaklaşık 6 bin askerin görevlendirildiği iddia ediliyor.
Dışişleri Bakanlığı 4 Ocak’ta tüm Amerikan vatandaşlarına ülkeyi terk etmelerini emretti. Bir gün sonra da ABD birliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge ve Balad hava üssüne roket atıldı.
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ: 5 BİN ASKER
Hürmüz Boğazı yakınındaki Birleşik Arap Emirlikleri de tanker krizlerinin bir modülü. ABD ve Suudi Arabistan’ın klâsik müttefiki olan ülkede 5 bin civarında Amerikan askeri bulunuyor. Son periyotta artan tansiyonlar üzerine ülke idaresi Tahran ile uzlaşmacı siyasetler üretmeye başladı.
ÜRDÜN: 3 BİN ASKER
Irak, Suriye, Suudi Arabistan ve İsrail ile sonu olan Ürdün, ABD’nin bölgedeki değerli stratejik üslerine mesken sahipliği yapıyor. Azrak kentindeki Muvaffak Salti Hava Üssü’nde savaş ve kargo uçakları üzere birçok askeri teçhizatı bulunan ABD, bu noktadan bilhassa Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütüne karşı operasyonlar düzenledi. Kral Faysal Hava Üssü’nde kasım 2016’da bir Ürdünlü subay 3 Amerikan askerini öldürmüştü.
SUUDİ ARABİSTAN: 3 BİN ASKER
ABD’nin Suudi Arabistan’da bulunan üslerinde 3 bin askerin olduğu belirtiliyor. Suudi Arabistan ve İran ortasında Yemen tansiyonunun arttığı devirde ABD geçtiğimiz yıl ekim ayında bu ülkeye daha fazla asker göndereceğini duyurdu. Washington idaresi İran’ı Suudi Arabistan’daki petrol ve gaz tesislerine saldırmakla suçluyor.
SURİYE: 800 ASKER
Trump idaresi 2019’un ekim ayında Suriye’den askerlerini çekmesinin akabinde geride yaklaşık 800 kişilik bir takım kaldı. O devir bu ülkedeki Amerikan askeri sayısı 2 bindi. Suriye-Ürdün sonundaki Tanf üssü bölgedeki en riskli yerlerden biri olarak görülüyor. Çünkü üssün yakınlarında İranlı ve İran takviyeli birliklerin olduğu biliniyor.
AFGANİSTAN: 14 BİN ASKER
Brüksel merkezli Milletlerarası Kriz Kümesi, yaklaşık 14 bin Amerikan askerinin bulunduğu ülkenin “ABD-İran çekişme bölgesi” olacağı konusunda uyarıyor. ABD Lideri Trump geçtiğimiz yıl kasım ayında Afganistan’daki Bagram Üssü’ne sürpriz bir ziyaret gerçekleştirmişti.