ABD Lideri Donald Trump liderliğindeki ABD hükümeti pandemiye karşın memleketler arası ticarete yeni pürüzler getireceğine işaret eden adımlar atmaya devam ediyor. Yeni cephe dijital hizmet vergileri. ABD evvelki gün ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerin uyguladığı “dijital hizmet vergisi” hakkında inceleme başlattı.
Dünya’dan Hilal Sarı’nın haberine nazaran; COVID-19 sanayi ve hizmet kesimlerinin gelirlerini sert vururken, Amazon ve Facebook üzere şirketler krizin kazananlarından olmaya devam ediyor. Avrupa Birliği ve Fransa öncülüğünde görüşülmeye başlayan dijital vergiler 160 milyar dolar geliri olan Google üzere devlerin birçoklarının ABD merkezli olması nedeniyle ABD’den dirençle karşılandı ve bu nedenle memleketler arası bir dijital vergi konusunda şimdi bir gelişme olmadı. Türkiye’nin de ortalarında olduğu İtalya, Birleşik Krallık ve Hindistan üzere ülkeler kendi ulusal maddelerini çıkarmaya başladı. ABD’nin inceleme başlattığı bu durumun dijital hizmet vergisi kaynaklı yeni ticaret tansiyonlarına neden olabileceği öngörülüyor.
“ABD ŞİRKETLERİNİ SAVUNACAK”
ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer, 2 Haziran akşamı yaptığı açıklamada “Dijital hizmet vergisi uygulayan yahut uygulamayı planlayan tüm ülkeleri Google, Amazon, Facebook, Apple ve öteki ABD’li büyük teknoloji şirketlerine karşı ayrımcılık yapıp yapmadıkları konusunda inceleyeceğini” söyledi. Lighthizer yaptığı açıklamada “Başkan (Donald) Trump ticaret yaptığımız ülkelerin bizim şirketlerimizi adil olmayan bir halde maksat alan vergiler uyguladığını düşünüyor” dedi ve ABD’nin şirketlerini ve çalışanlarını ayrımcılığa karşı savunmak için gerekli tüm adımları atmaya hazır olduğunu belirtti.
ÜLKELER 15 TEMMUZ’A KADAR KARŞILIK VERECEK
ABD resmi gazetesinde yayımlanan evraka nazaran Avusturya, Brezilya, Çekya, Avrupa Birliği, Hindistan, Endonezya, İtalya, İspanya, Türkiye ve İngiltere'yi kapsayan inceleme çerçevesinde bu ülkelerin yetkili makamları ile konsültasyon talep edildi. İnceleme başlatan ülkelerin değerlendirmelerini 15 Temmuz’a kadar ABD yetkililerine teslim etmesi isteniyor. İnceleme ABD'nin bu ülkeler aleyhine ek gümrük vergisi başlatmasıyla sonuçlanabilir ve ülkeler ortasında süregelen memleketler arası ticaret tansiyonlarını artırabilir.
FRANSA, ABD TEHDİDİ SONRASI 2020 SONUNA ERTELEMİŞTİ
Geçen yıl Fransa’nın dijital hizmet için yüzde 3 vergi uygulayacağını açıklaması sonrası ABD ortalarında peynir ve şampanya üzere eserlerin olduğu 2,4 milyar dolar bedelinde esere gümrük vergisi getirmekle tehdit etmiş, Fransa da vergilerin toplanmasını 2020 sonuna kadar ertelemişti. Bu vergiler Google ve Facebook üzere şirketlerin yerelde sağladığı hizmetlerden vergi geliri elde etmek için uygulanıyor.
Birleşik Krallık’ın 1 Nisan’da yürürlüğe giren dijital hizmet vergisi de ocak ayında birinci açıklandığında ABD’den ek vergi misillemesi tehdidiyle karşılaşmıştı. ABD Ticaret Bakanı Steve Mnuchin yasa iptal olmadığı takdirde Birleşik Krallık’taki araba üreticilerini maksat alan yeni gümrük vergileri getireceklerini söylemişti.
ENDONEZYA’DA %10 KDV YOLDA
İnternet iktisadının devlerinden birine konut sahipliği yapan Endonezya, 15 Mayıs’ta yaptığı açıklama ile Netflix ve Spotify üzere streaming hizmetler veren şirketlerin hizmetlerine Temmuz’dan itibaren %10 KDV uygulamaya başlayacağını duyurdu. Google, Temasek Holdings ve Bain & Company tarafından yapılan bir araştırmaya nazaran Endonezya’nın internet iktisadı 2025 itibariyle 130 milyar dolara ulaşacak.
OECD’DE MEMLEKETLER ARASI YASA GÖRÜŞÜLÜYOR
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyesi 140’a yakın ülke daha evvel gibisi bulunmayan ve büyük teknoloji şirketlerinin yükselişini hesaplara daha yeterli katmayı amaçlayan memleketler arası bir vergi yasası üzerinde müzakerelerine devam ediyor. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, yıl sonuna kadar milletlerarası bir maddede uzlaşılmadığı takdirde ulusal yasalar kapsamında vergilendirmeye başlayacağını duyurdu. Maire, COVID-19 krizinde teknoloji şirketlerinin birçok şirketten daha düzgün durumda olduğuna dikkat çekerek “Dijital bir vergi hiç bu kadar yasal ve gerekli olmamıştı” dedi.
HEM STOPAJ HEM DHV ALAN TEK ÜLKE TÜRKİYE
Dünya gazetesi köşe müellifi Ussal Şahbaz, teknoloji şirketlerinden hem dijital hizmet vergisi hem de stopaj alan tek ülkenin Türkiye olduğuna dikkat çekiyor ve bunun makul bir yaklaşım olmadığı değerlendirmesini yapıyor. “Türkiye’nin uygulamaya koyduğu düzenlemelerde stopaj da var. Facebook’un ödeyeceği gelir vergisini peşin olarak reklam verenden alıyorsunuz” diyen Ussal Şahbaz, Facebook ve Google platformlarındaki maksatlı reklamların birçok ülkede genel dijital hizmet vergilerinden daha yüksek oranlarda vergilendirildiğini de hatırlatarak “Bizde tüm oranların tıpkı olması haksızlık” diyor.
İNCELEMENİN EMELİ YAYGINLAŞMASINI ÖNLEMEK
ABD’nin başlattığı inceleme ile dijital hizmet vergilerinin yaygınlaşmasını önlemeyi amaçladığını belirten Şahbaz, görüşlerini şöyle aktardı:
“ABD’nin başlattığı inceleme, dijital hizmet vergisi uygulayan ülkelere gözdağı vererek bu verginin yayılmasını önlemek istiyor. Zira vergiyi ödeyecek Facebook ve Google Amerikan şirketleri. Lakin dünyada birçok ülkenin korona kriziyle ortaya çıkan vergi geliri muhtaçlığı düşünülünce, ABD’nin bu gayesine ulaşma ihtimalini düşük görüyorum.”