“Nâzım Hikmet’i çıldırtan kadın” başlıklı haberimiz, Odatv’de 5 Ekim 2019 günü yayımlanmıştı. Hatırlatalım:
“Bir rüzgârdır gelir geçer sanmıştım
Meğer başımda esen kasırgaymış sevgilim
Gönül oyunudur bunun izi kalmaz demiştim
Meğer içimde yanan bir volkanmış sevgilim”
Sâdettin Kaynak’ın bestelediği; segâh makamındaki bu şarkıyı bilmeyen yoktur. Güftesi Ercüment Er’e ilişkin. Bu güfte müellifinin öteki şiirine rastlanmıyor. Zira “Ercüment Er”, Nâzım Hikmet’in kullandığı takma isimdi!
Haberimizde, Nâzım ve Ercüment Er ilişkisi konusunda bizleri uyaran Prof. Dr. Muharrem Gerçeker’e teşekkür etmiştik.
Prof. Gerçeker tam bir kitap kurdu. Kitaplarda “doğru sandığımız yanlışlara” dikkat çekmekte yeterlice ustalaştı.
YAHYA KEMAL DEĞİL
Gerçeker, Zülfü Livaneli’nin çok satan romanı “Serenad”ın birinci basımının (Doğan Kitap, 2011) 209. sayfasına dikkat çekiyor:
“İstanbul İstanbul’du işte. Zalim, tehlikeli, ancak bir o kadar da hoş. Profesörün söylediği üzere: ‘O daima sana ihanet eder ancak sen tekrar de onu sevmeye devam edersin.’ Yahya Kemal bir şiirinde ‘İstanbul’u sevmezse gönül aşkı ne anlar’ diye soruyordu.”
“Hayır” diyor, Prof. Gerçeker. “Bu şiir Yahya Kemal’in değil, Behçet Kemal Çağlar’ın. Sayın Livaneli’ye yazdım, doğrusu budur dedim, ancak bana cevap vermedi.”
“Serenad”ın daha sonraki baskılarında Livaneli’nin kusurunu anladığını, Yahya Kemal’in Behçet Kemal Çağlar diye düzeltildiğini görüyoruz. Lakin Livaneli üzere entelektüel bir kişinin bu yanılgıyı nasıl yaptığını anlamakta zorlanıyoruz.
AFİFE JALE
Neyse hususumuz “Serenad” değil. Bahsimiz Osman Balcıgil’in “Afife Jale” kitabı. (Destek Yayınları,23.basım, Ekim 2018)
Kitapta şunlar yazılı:
“Kendisine dikkatle bakıldığını hissetti genç adam. O da tıpkı Afife üzere tam yirmi beş yaşındaydı.” (s. 330)
“Genç adam” Klasik Türk Müziği bestekarı, udi ve tanburi Selahattin Pınar’dır. (1902- 1960) Pınar, “tıpkı Afife üzere tam yirmi beş yaşında” ise yıl 1927’dir.
“Selahattin Beyefendi tamburunu aldı ve Afife Hanım’ı oturttuğu masaya geldi.
‘Sizin için bir beste yaptım Afife Hanım, müsaade ederseniz takdim etmek istiyorum’ dedi.” (s. 331)
“Selahattin Beyefendi tamburunu konuşturmaya başladı. Tıpkı vakitte söyledi de.
“Bir bahar akşamı rastladım size
Sevinçli bir telaş içindeydiniz
Derinden bakınca gözlerinize
Neden başınızı öne eğdiniz?
İçimden uyanan eski bir arzu
Dedi ki yıllardır aradığın bu
Şimdi soruyorum büküp boynumu
Daha evvelce neredeydiniz?”
Fuat Edip Baksı’nın unutulmaz güftesi, Türk müziğinin usta bestekârı Selahattin Pınar tarafından bestelenir ve müziğimizin en sevilen müziklerinden biri olur.
ZURNANIN ZIRT DEDİĞİ YER
Zurnanın zırt dediği yer de burası!
Fuat Edip Baksı 1912 doğumlu. 1974 yılında hayatını yitirdi.
Adnan Menderes Üniversitesi, Fen- Edebiyat Fakültesi, Türk Lisanı ve Edebiyatı kısmında öğretim üyesi olan Yasemin Mumcu Ay, “Fuat Edip Baksı” adlı kitabında (kendi yayını, Ocak 2008) “bir bahar akşamı”nın nasıl yazıldığını Baksı’nın ağzından şöyle anlatır:
“Gençlik yılları. Yaş, Cahit Sıtkı’nın mim koyduğu yaş; otuz beş! Bekârım. Nerde efkâr dağıtırsın ki? Daldım sinemaya. Tam oturacağım ki gerimde iç gıcıklayan bir hareket ve fısıltı. Şöyle bir dönüvermişim, birkaç genç kız. Birisi bana bakıyordu, bir acaip telaşlı. Göz göze geliverdik birden. O başını evvel eğdi, mahcup. İşte hepsi bu kadar. İsmini bilmem, sanını bilmem. Artık kalk da ona ‘sen’ diye başla bakalım.” (Sabri Süphandağlı, ‘Şarkıların Şairi Fuat Edip Baksı’, Son Havadis, 18 Şubat 1967)
Liseli bir genç kız için yazıldığı söylenen güftenin öyküsü bu türlü.
Gelelim Balcıgil’in kitabına.
Balcıgil, kitabında Selahattin Pınar’a, “tıpkı Afife üzere tam yirmi beş yaşında” yani 1927 yılında “bir bahar akşamı”nı besteletir. Yeterli lakin 1927 yılında Fuat Edip Baksı 15 yaşındadır!
“Bir bahar akşamı”nın güftesini 20 yıl sonra yazacaktır!
Hakikate sadık kalmak bu kadar sıkıntı mudur?
Hikmet Çiçek