Suriye ordusunun akınları sebebiyle son 48 saatte 20 bin sivilin daha Türkiye sonuna göç ettiği İdlib'de, Türkiye takviyeli Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) yüzlerce savaşçısını Suriye ordusuyla savaşmak üzere güneye gönderdi.
İdlib'in büyük kısmına 2019'un başından bu yana, Türkiye takviyeli muhalif kümelerle savaşan El Kural temaslı Hayat Tahrir el Şam (HTŞ) hakim. Türkiye, HTŞ’yi geçen yıl terör örgütü listesine almıştı. Bu karar Resmi Gazete’de yayımlandı.
BBC Türkçe’nin Suriyeli muhaliflerin internet haber sitesi Enab Baladi'de yer alan haberden aktardığına nazaran; aylar süren çatışmaların akabinde, Suriye ordusunun operasyonlarına karşılık vermek için masaya oturan Suriyeli silahlı muhalifler ve HTŞ uzlaştı.
TÜRKİYE’NİN TERÖR ÖRGÜTÜ LİSTESİNDEKİ HTŞ İLE TÜRKİYE TAKVİYELİ ÖSO BİRLİKTE SAVAŞACAK
Varılan uzlaşı sonucu silahlı muhaliflerin oluşturduğu Türkiye takviyeli ÖSO'dan yüzlerce savaşçı, HTŞ'nin hakim olduğu ve Suriye ordusunun operasyonlarının ağırlaştığı güney ve batı bölgelerine giderek savaşa katıldı.
ÖSO sözcüsü Yusuf Hammud, İdlib'de bulunan Ulusal Kurtuluş Cephesi ve ÖSO'yla yapılan görüşmeler sonucunda 2. ve 3. tümenden yaklaşık bin savaşçının İdlib'in güneyine ve batısına yönlendirildiğini söyledi.
HTŞ'den yapılan açıklamada da, operasyonların Halep'in güneyini de kapsadığını ve ÖSO'nun cephede ön saflarda savaşacağı belirtildi.
Suriye ordusuna ilişkin savaş uçaklarının bombaladığı Halep'in güneyindeki Zammar bölgesi, tarımın yapıldığı ve İdlib'in besin muhtaçlığının büyük oranda sağlandığı bölge.
Aynı vakitte Halep ve Şam ortasındaki ulaşımı sağlayan kritik kıymetteki M5 karayolunun üzerinde. M5 karayolunun devamındaki Sarakib ve Maarat Numan'da da Suriye ordusunun operasyonları son birkaç haftada yoğunluk kazandı.
3 MİLYON NÜFUSLU İDLİB'DE GÖÇ DALGASINDAN TASA EDİLİYOR
Suriye’de muhaliflerin elindeki son bölge olan İdlib'de, 2018 boyunca varılan ateşkes mutabakatları sonucunda Şam idaresinin denetimi yine ele aldığı eski muhalif bölgelerinden gelenler ve aileleri yerleştiği için nüfus 2018 sonunda 3 milyonun üzerine çıkmıştı.
Türkiye, İdlib'deki operasyonların bu üç milyon kişiyi göçe zorlayacağını ve gelecek bir göç dalgasının Avrupa'yı da etkileyeceğini savunuyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hem Rusya'ya hem Avrupa ülkelerine göç dalgasına pürüz olma daveti yapıyor.
Kasım ayı başından itibaren ağırlaşan taarruzlarda 248 bin İdlibli yerinden edildi.
RUSYA İLE TÜRKİYE ORTASINDAKİ ATEŞKES MUAHEDESİNDEN BU YANA DÜZENLENEN 3. OPERASYON
Türkiye ve Rusya, İdlib'de HTŞ'nin ve terör örgütü olarak kabul edilen başka radikal kümelerin varlığına son verilmesi için Eylül 2018'de bir mutabakat imzalamış, mutabakat sonrası ateşkes ilan edilmişti.
Ateşkesin ihlâl edilmemesi ve radikal örgütlerin alan kazanmaması için Rusya, Türkiye ve İran İdlib'de “silahtan arındırılmış bölge” ilan edilen alanda müşahede noktaları oluşturmuştu.
Anlaşma sağlandığı sırada bölgede HTŞ'nin hakimiyeti sonluydu. Fakat birkaç ay sonra HTŞ, Türkiye dayanaklı silahlı muhalefetle çatışmaya girerek büyük oranda İdlib'de denetimi eline aldı.
Yıl boyunca Suriye ordusu, Rusya'nın da dayanağıyla vakit zaman İdlib'in güneyinde operasyonlar düzenleyerek kimi bölgeleri ele geçirdi.
Suriye ordusunun Mayıs ayında başlattığı birinci geniş çaplı operasyon sırasında da HTŞ, ÖSO’yu yardıma çağırmıştı. Operasyon, Ağustos sonunda sona erdi. Bu operasyon sırasında Türkiye'nin bir müşahede noktası da Suriye ordusunun denetim altına aldığı bölgede kaldı.
Yaklaşık bir buçuk ay sonra Türkiye, Suriye'nin kuzeydoğusunda Barış Pınarı Harekâtı'nı başlattı. Operasyon, 22 Ekim'de Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ortasındaki görüşmeyle sona erdi.
Erdoğan ve Putin'in 22 Ekim'deki 6 saatten uzun süren görüşmesi sırasında, Suriye Devlet Lideri Beşar Esad da, İdlib'e giderek Suriye ordusu askerleriyle poz verdi.
Bundan tam iki gün sonra, 24 Ekim'de Suriye ordusu İdlib'in güneybatısında yeni bir operasyon başlattı. Çoğunlukla HTŞ'nin gaye alındığı, Halep ve Lazkiye'yi birbirine bağlayan M4 otoyolunu da kapsayan bu operasyona Rusya'nın savaş uçakları da havadan dayanak verdi.
Esad'a bağlı güçler bu operasyonda önemli bir ilerleme sağlamadı.
Kasım ayı başında operasyon taraf değiştirerek İdlib'in güneybatısına gerçek kaydı. Burası, Halep'i Şam'a bağlayan M5 karayolunun yer aldığı bölge.
Zaman vakit ağırlaşan hava ve kara operasyonları, rastgele bir resmi ilan olmadan yürütüldü. Muhalif kümeler, Suriye'nin başka bölgelerinden gelerek çadırlarda kalan sivillerin de gaye alındığını söyledi.
19 Aralık'ta Suriye idaresi, “İdlib Şafağı 2” operasyonunu başlattığını resmi olarak duyurdu ve bilhassa Maarat Numan ve etrafında ataklar ağırlaştı. 19 Aralık'tan sonra daha fazla sayıda Suriyeli, çatışmalardan kaçarak Türkiye hududuna yöneldi.
Bu operasyonlar sırasında Türkiye'ye ilişkin bir müşahede noktası daha Esad güçlerinin denetim altına aldığı bölgede kaldı.