Mısır’daki 20 Eylül şovları sırasında gözaltına alınan binlerce şahıstan biri de Türk bir üniversite öğrencisiydi. Genç isim, azap ve belirsizlikle geçen 23 günü DW Türkçe’ye anlattı.
D20 Eylül 2019, 2013’te gerçekleşen askeri darbenin akabinde Mısır’da birinci kere binlerce kişinin Abdülfettah el Sisi idaresine karşı sokağa çıktığı tarihti. Başta başşehir Kahire olmak üzere birçok kentte binlerce gösterici güvenlik güçleri tarafından gözaltına alınmıştı.
Gösterilerin başlamasından beş gün sonra, 25 Eylül’de, Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliği bir açıklama yayınlayarak Türk vatandaşlarını şovların yapıldığı bölgelerden uzak durmaya çağırırken, bir ay sürecek bir staj için Kahire’de bulunan üniversite öğrencisi Ali Özbey* Mısırlı yetkililer tarafından sorgulanıyordu.
Muhammed Mursi idaresinin devrilerek, Sisi’nin vazifeye gelmesinin akabinde tarihinin en makus devirlerinden birini yaşayan Türkiye-Mısır bağları, kendi tabiriyle Özbey’in de “hayatını değiştirdi”.
Türkiye’de bir üniversitede son sınıf öğrencisi olarak eğitim hayatına devam eden Özbey, yaşadıklarını DW Türkçe’ye anlattı. DW Türkçe ise güvenlik münasebetleriyle haberde ismi geçen öğrencinin ismini değiştirdiğini aktardı.
Uluslararası bir öğrenci tertibinin yardımıyla Mısır’da ayarladığı staj için, “Araştırdığımda Mısır’da mühendis maaşlarının dolar bazında ve yüksek olduğunu gördüm ve ‘neden olmasın’ diye düşündüm. En azından bir kapı açılabileceğini düşündüm. Türkiye’de malum iş durumları yeterli değil. Turistik gayesi da var tabii” tabirlerini kullanan Özbey’in, “hayatımın en makûs tecrübesi” dediği olaylar zinciri 20 Eylül akşamı başladı.
Siyasetle hiçbir vakit yakından ilgilenmediğini ve Türkiye ile Mısır ortasındaki sıkıntıların merkezinde yer alan Müslüman Kardeşler’i dahi Kahire’de başına gelen olayların akabinde öğrendiğini söyleyen Ali Özbey, 20 Eylül akşamı Mısır’da yıllar sonra birinci kere sokakların hareketlendiğinden de habersizdi. Ülkenin sembolik merkezlerinden Tahrir Meydanı’ndaki otelinden akşam yemeği için çıktı lakin daha sonra uzun müddet boyunca oteline dönemedi.
Konakladığı otelin yakınlarında iki sivil polis tarafından gözaltına alınan Özbey, 23 gün boyunca üç farklı merkezde tutuldu, farklı güvenlik üniteleri tarafından sorgulandı, azap gördü ve ‘Arapça bildiğini saklayan bir Türk ajanı’ olmakla suçlandı.
Telefonla ulaştığımız Dışişleri Bakanlığı ve Türkiye’nin Kahire Büyükelçiliği’nden yetkililer hususla ilgili açıklama yapmadı.
POLİS MERKEZİNDE ‘HOŞGELDİN PARTİSİ’
DW Türkçe’den Barış Kaygusuz’a konuşan üniversite öğrencisi Özbey, “Yürüyüş yapıp yemek yiyeceğimi düşünürken, iki tane sivil polis bana hakikat geldi. Pasaportumu ve telefonumu aldılar elimden. Kuytu bir yere gittik. Bir araştırma yaptıklarını, sonra beni bırakacaklarını düşünüyordum. Ancak polis merkezine götürdüler. Orada o gün şov varmış. Benim bundan haberim yoktu” ifadelerini kullanıyor.
Polis merkezinde, gömleğinde kan lekeleri olan bir polis tarafından karşılandığını söyleyen Özbey, karakolda kendine zıt kelepçe takıldığını ve o anlarda büyük şok yaşadığını belirtiyor.
Özbey için azap ise gözaltına alındığı birinci akşam götürüldüğü karakolda başlamış. İngilizce konuşabileceği hiçbir polis bulamadığını ve kendisine daima Arapça bir şeyler söylendiğini belirten Özbey, “Arapça bilmediğimi söyleyince beni ‘Türkiye ve Erdoğan’ diyerek dövmeye başladılar. Öbür dediklerini anlayamıyorum alışılmış ki lakin bu iki kelimeyi seçebiliyorum ortadan. Bir iki dakika sürdü bu durum. Karakoldaki göstericilerden gözüne kestirdiklerini dövüyorlardı” sözleriyle gözaltında geçirdiği birinci geceyi özetliyor.
“BU YAŞADIKLARIN SENİN İÇİN DEĞİL, ERDOĞAN İÇİN”
Polis merkezindeki süreçleri tamamlanan Özbey, hür bırakılarak Türkiye’ye gönderileceğini düşünmüş lakin sonraki durağı yüzlerce kişinin tutulduğu toplama merkezi gibisi bir bina olmuş. Özbey, burada yüzlerce Mısırlıyla birlikte kaldığı bir hafta boyunca neredeyse her vakit gözlerinin bağlı olduğunu ve yere yatırılarak sopalarla dövüldüklerini söylüyor.
“Mısır’a ajanlık için geldiğimi düşünüyorlardı. Günün sonunda daima beni öldürüceklerini düşündüm” diyen Özbey, tutulduğu toplama merkezinde kimi tutuklulara elektrik verildiğini lakin kendisinin bu türlü bir azaba tabi tutulmadığını belirtiyor.
Sorgusuna gözaltına alındıktan bir hafta sonra başlanan Ali Özbey, bu sorguda Müslüman Kardeşler’e yardım edip etmediği ve ajanlık yapıp yapmadığı tarafında sorularla karşılaşmış. Lisan sorunu nedeniyle Mısırlı yetkililer, sorguyu Google Translate ile yapmayı denemiş fakat bundan da sonuç alamayınca Özbey’e Recep Tayyip Erdoğan’ı sevip sevmediği ve son seçimlerde kime oy verdiği tarafında sorular yöneltilmiş.
2013’teki askeri darbenin akabinde tepetaklak olan Mısır-Türkiye bağlarının sıradan bir üniversite öğrencisinin önüne konduğu tek an da bu olmamış. Ali Özbey günler süren fizikî ve ruhsal azabın akabinde Mısırlı bir polis müdürünün kendisinden ‘özür dilediği’ anları şu sözlerle özetliyor:
“Beni bir polis çağırdı. Gözlerim bağlı olduğu için insanların yalnızca ayakkabılarını görüyordum. Kiminde terlik, kiminde postal var, benimle konuşan poliste ise kundura biçimi bir ayakkabı vardı. Rütbeli olduğunu düşündüm. Güzel bir İngilizce ile, ‘Bütün Mısır polisleri ismine senden özür dileriz lakin bu yaşadıkların senin için değil, Erdoğan için. Zira Erdoğan, Mısır’ın cehenneme gitmesini istiyor’ dedi. Buna ne yanıt verilir ki?”
Mısır’da gözaltında tutulduğu 23 gün boyunca, kendisinin yok edileceğini düşündüğünü söyleyen Ali Özbey’in kıssası ise kapalı bir otoparkta gerçekleşen saklı bir salıverilmeyle sonlanıyor. 23 günlük gözaltı sürecinde toplama merkezi, istihbarat binası ve geri gönderme merkezi üzere farklı yerlerde tutulan Özbey, daha sonra kapalı bir otoparkta Türk büyükelçiliğinden yetkililere teslim edilmiş.
Teslimat sırasında yanında iki Türk vatandaşının daha olduğunu daha sonradan fark ettiğini söyleyen Özbey, “Aracın art kapısı açıldı. Bir bayan, ‘Merhaba’ dedi. Merhaba’yı duyunca ağlamaya başladım. Orada anladım kurtarıldığımızı. Otopark üzere bir yerde bâtın bir halde gerçekleşti bu. Daha sonra elçilikten uçak biletimizi aldılar. Pasaport çıkarıldı tek kullanımlık ve Türkiye’ye döndüm” sözleriyle Mısır’da yaşadıklarının nasıl sonlandığını anlatıyor.
Özbey, büyükelçilik yetkililerinin, yaşadıklarını anlatıp anlatmama kararını kendisine bıraktıklarını fakat yaşananların ortaya çıkması halinde, daha sonra birebir duruma düşebilecek bireyler için işlerin zorlaşabileceği tarafında ikazlarda bulunduklarını söylüyor.
Halen Türkiye’de eğitimine devam eden Ali Özbey, Mısır’dan döndükten sonra Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun kendini arayarak geçmiş olsun dileklerini ilettiğini tabir ediyor. Özbey, Mısır’da yaşadıklarını aşabilmek için fizikî ve ruhsal tedavi görmeye başladığını lakin her şeye karşın ailesinin yanına dönebildiği için keyifli olduğunu belirtiyor.