NYR Daily’e yazan Elizabeth Tsurkov “Kim bu Türkiye’ye yardım eden savaşçılar?” sorusuna ait hazırladığı araştırma yazısında, Ankara’nın Özgür Suriye Ordusu üyeleri ile birlikte burada yaklaşık 35 bin bireye maaş ödediğini ve fiyatın en düşük olduğu vakitte dahi ayda en az 11 milyon TL ödeme yapıldığını ileri sürdü.
2014’ten bu yana SMO’da yer alan savaşçılarla bağlantı içerisinde olduğunu belirten Tsurkov, bir birçoklarının kendini “Türkiye çıkarları ismine savaşa itilmiş” hissettiğini yazdı. Çoğunluğu Sünni Araplardan oluşan bu kümeye kimilerinin yağma ve hırsızlık için katıldığını belirten Tsurkov, bu türlü motivasyonları olmayanların ise her geçen gün artan halde “Türkiye’nin çıkarlarının kendi düşleri ve umutları ile örtüşmediğini” fark ettiklerini aktardı.
“SMO AKSİYONLARINI TOPLUMUMUZA İZAH ETMEKTE ZORLANMAYA BAŞLADIK”
Yazarın anlattığına nazaran bu bireyler Türkiye’nin Esad’ı devirmek üzere bir kesin gaye olmadığını, aksine Esad ile işbirliği dahi yapmaya istekli olunabileceğini anladıklarında aksiyonlarını kendi toplumlarına ve yakınlarına izah etmekte zorlanmaya başlamışlar.
Tsurkov, Tel Abyad’daki ÖSO fraksiyonlarından biri olan Feylak el-Majd içerisindeki bir savaşçı yaptığı görüşmeyi aktarıyor. “Muhammed” kod ismi verdiği asker ÖSO militanlarının “sahibini takip eden eşekler” üzere hareket ettiğini, ne söylenirse yaptıklarını ve hareketlerinin Esad tersi ihtilale ziyan verebileceğini umursamadıklarını söylüyor.
“CIA’İN YAPTIĞI ÖDEMELERİ TÜRKİYE DEVRALDI”
Euronews’in haberine nazaran daha evvel Levant Cephesi ve Hamza Tugayı üzere fraksiyonlara ‘Timber Sycamore’ kod isimli bir CIA programı çatısı altında direniş için savunma eğitimi ve ekipman sağlandığını anlatan Tsurkov, programın 2015’te başarısızlıkla sonuçlandığını 2017’de de sonlandırıldığını belirterek 2016’dan itibaren bu savaşçılara yapılan maaş ödemelerini Türkiye’nin devraldığını belirtiyor.
Bu noktadan sonra ÖSO oluşturan fraksiyonlarda sayıların arttığı, yüzlerden binlere çıktığı kaydediliyor. Bununla birlikte Ahrar el-Şarkiya ve Ceyş el-İslam üzere fraksiyonların hiçbir vakit batı dayanağı almaktan hoşnut olmadıklarına dikkat çekiliyor.
“2016 DEVRİMCİLERİ”
Hamza Tümen’inde vazifeli olan Mustafa isimli bir komutanın anlattığına nazaran 2015 sonrası ÖSO’ya alınan savaşçılar daha genç ve deneyimsiz Suriyeliler’den oluştu. 2018 Afrin operasyonu öncesi bu yeni deneyimsiz savaşçıların oranı yüzde 60’ları buldu ve bunlara kinayeli olarak ‘2016 Devrimcileri’ denildi. Bunun nedeni; bu gruptakilerin birçoklarının ihtilal değil maaş almak için katılmış olması. Tsurkov Mustafa’nın kendisinin ise 2013’te şimdi 14 yaşındayken Hamza Tugayı’na katıldığını yazıyor.
SMO’ya katılan şahısların çoklukla Esad rejimi, IŞİD yahut YPG önderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından öldürülmüş bir yahut daha fazla yakını olan bireylerden yahut yaşadığı yeri terk etmek zorunda kalmış ve hayatını sürdürmek için rastgele bir geliri yahut işi olmayan insanlardan oluştuğu anlatılırken, yazıda bu şahısların silahlı kümelere katılmak dışında fazla bir seçeneğinin kalmadığı da aktarılıyor.
AYDA 300 DOLARDAN 50 DOLARA
İddiaya nazaran Türkiye ‘Fırat Kalkanı’ operasyonu öncesi savaşçılara aylık 300 dolar karşılığı Türk Lirası ödüyordu fakat vakitle maaşlar düştü. 2019’un başında 100 dolar karşılığı TL’ye kadar inen ödemeler her iki ayda bir yapılmaya başlandı.
Ayda 50 dolarla geçinemeyen savaşçılar ya yakınlarından borç almaya ya da yağma ve hırsızlık üzere kabahatler işlemeye başladı. Tsurkov el-Mu’tasım fraksiyonunda kumandan düzeyindekiler ile görüştüğünde onların ayda 300 dolar karşılığı TL almaya devam ettiklerini öğrenmiş.
35 bin savaşçı ve en düşük aylık fiyat 50 dolar karşılığı TL hesaplandığında bu aylık en az 11 milyon TL’ye denk geliyor.
Bugün Türkiye’nin denetimi altında olan bölgelerde Ankara yalnızca ÖSO üyelerinin değil buralardaki lokal meclis üyelerinin, öğretmenlerin, tabiplerin, lokal polisin ve askeri polisin de maaşlarını ödüyor.
EK GELİR OLARAK GEÇİŞ NOKTALARINDA HARAÇ KESİLİYOR
Savaşçıların gelirlerini farklı yollarla arttırmaya çalıştığı kaydedilirken bunu yapmanın en genel yollarından birinin rejim güçleri ile ÖSO denetimi altında olan bölgeler ortasındaki yollara kalıcı ve süreksiz olacak halde farklı tıpta geçiş noktaları kurmak ve haraç kesmek olduğu aktarılıyor. Bunun da fraksiyonlar ortasında yer yer silahlı çatışmalara neden olduğu kaydediliyor.
Bunun yanı sıra ÖSO kumandanlarının bölgede ticaret yapmak isteyen iş insanlarından da ‘koruma parası’ aldığı ileri sürülüyor. Yazıda ayrıyeten birtakım kümelerin sivilleri kaçırdığı ve Suriye dışındaki yakınlarından fidye istediği de sav ediliyor.
KÜRTLERİN MESKENLERİNDE ARTIK ARAPLAR OTURUYOR
SMO operasyonları sonrası Afrin’deki sivillerin malları ve konutlarında yağma gerçekleştiği, bilhassa 2018 yılında yaşanan talanların çok daha organize biçimde gerçekleştiği anlatılıyor. 9. Tümen’den Mansur isimli askerin aktardıklarına nazaran birlikte savaştığı savaşçıların talanlarını engellemek istemiş lakin başarılı olamamış.
TÜRK ASKERLERİ DE TALANA MANİ OLAMADI
Mansur bu talanlara pürüz olmak isteyen Türk askerlerinin de onları durduramadığını belirtiyor. Yağmacılar mahzur olmak isteyenlere şiddetle karşılık vermiş ve hatta ateş açmış. Evvelden Kürtlerin yaşadığı bölgelerde artık onların bulunmadığı, konutlarında Arapların oturduğu anlatılıyor.
Tsurkov’a konuşan ve hala Afrin’de yaşayan Dicle isminde bir Kürt bayan ÖSO operasyonu sonrası gözaltına alındığını ve YPG/PYD aksisi olduğunun bilinmesine karşın bir ay boyunca gözaltında tutulduğunu söylüyor. Dicle “Şanslıydım, en azından benimle birlikte tutulan öteki bayanlar kadar eziyet görmedim. Birtakım bayanlar ağır halde dövüldü ve azap gördü. Ortalarında 70 yaşında olan bile vardı” diyor.
Dicle özgür kaldıktan sonra konutuna dönmüş lakin yokluğu sırasında önemli bir talan yaşandığını görmüş. “Artık buradaki Kürt bayanlarının yüzde 90’ı rahatsız edilmemek için başörtüsü takıyor. Ben de gerektiği vakit takıyorum. Bazen bir bakıyorsunuz 13 yaşındaki savaşçı çocuk gelip sizi düzgün giyinmeniz konusunda uyarıyor lakin kendileri uyuşturucu kullanıp dinin yasakladığı pek çok şeyi yapıyorlar” diye anlatıyor.
BÖLGELER DUVAR GRAFİTİLERİ İLE BELİRLENİYOR
Hamza Tümen’inden bir savaşçı olan Muntazer Afrin’in her yerinde duvarlarda grafiti olduğunu ve bunun değişik fraksiyonların kendi bölgelerini belirleme ve ilan etme tekniği olduğunu söylüyor.
Tsurkov Suriye’de tüm isyancı kümelerin tecavüz cürmü işlenmemesine ehemmiyet verdikleri fakat kendisine az sayıda da olsa başta Kürt ve Yezidi bayanlara karşı Afrin’de işlenen taciz ve tecavüz hadiseleriyle ilgili bilgiler iletildiğini yazıyor.
Bölgede en çok kullanılan irtibat uygulamasının Telegram olduğu ve bu uygulamadaki hesaplar üzerinden Azar, el-Rai, Cerablus, El-Bab ve Afrn’de yaşanan şiddet aksiyonları, azaplar ve tacizlere yönelik bilgiler ve raporlar paylaşıldığı söz ediliyor.
“TÜRKİYE NE DERSE DESİN KESİNLİKLE ESAD’A KARŞI SAVAŞACAĞIZ”
Tsurkov yazısına şöyle tamamlıyor:
“SMO’nun baskıcı Esad rejimine karşı savaşan devrimciler olduğu niyeti realite ile örtüşmüyor zira ÖSO şimdiye kadar büyük ölçüde rejim güçleri ile karşı karşıya gelmiş değil. Ortalarında hala Türkiye’nin onlara Esad’a karşı savaşma fırsatı sağlayacağını umanlar mevcut.
Hatta Türkiye müsaade etmese bile bunu yapmayı başına koymuş olanlar var. 20. Tugay’dan Salih bana “Türkiye’nin ne dediği umrumuzda değil, rejim güçleri ile çarpışacağız” diyor. Başkaları ise Türkiye ile birlikte hareket etmeyi ve söyleneni yapmayı diğer mümkün müttefikleri bulunmadığı için kabul ettiklerini belirtiyor.
“KENDİ VATANIMIZDA KELAM HAKKIMIZ YOK”
Bana Afrin’den kırık Arapçası ile Kürtlerden alınmış konutundan yazan Issam ‘Bizim yanımızda Türkiye’den oburu durmuyor. Arap dünyası nerede? Avrupa nerede? Biz de tıpkı halde Türkiye’nin yanında olmak zorundayız’ diye seslendi lakin birkaç gün sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan ülkesinin Esad rejiminin Suriye’nin kuzeydoğusundaki yerleri geri almasına karşı olmadığını açıklamasının gerisinde Issam hayal kırıklığı içinde bana şunları yazdı:
‘ÖSO yalnızca Türkiye’nin hududunu koruyacak. Verilen misyon bu. Kendi vatanımızda bizim karar alma sürecinde hiçbir gücümüz yok'”