Gümüşhane’nin Taşköprü Yaylası’nda define hafriyatı sonucu yok edilen ve eski haline dönüştürülmesi için su destek edilen Tabansız Göl’de inceleme yapan Jeomorfoloji Derneği Lideri Prof. Dr. Hüseyin Turoğlu, “Kazıldıktan sonra gölün istikrarı bozuldu. Gelip bu yeni yapılan çanağa suyu doldurursanız lakin havuz olur” dedi.
Kent merkezine 50 kilometre uzaklıkta, deniz düzeyinden 2140 metre yükseklikte olan, görüntüsüyle ilgi çeken Taşköprü Yaylası’ndaki Tabansız Göl’de ‘define’ söylentisi üzerine 2 kişi, hafriyat için müracaatta bulundu. Trabzon Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Konseyi ve Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’nün olumlu görüşleri üzerine Gümüşhane Müze Müdürlüğü’nce ilgili şahıslara define arama ruhsatı verildi. Bölgede, 6 Kasım’da jandarma yetkililerinin eşlik ettiği hafriyatta suyu tahliye edilen göl alanı, iş makineleri ile kazıldı. Jandarmalar, hafriyat alanına kimsenin yaklaşmasına müsaade vermedi. Kaynağı ve akarı olmayan Tabansız Göl’de, 4 gün sürdürülen hafriyat çalışmaları, define bulunamayınca sonlandırıldı. Buzul Çağı’ndan kalma, 12 bin yıllık Tabansız Göl’de tamamlanan hafriyat çalışmalarının akabinde takımlar, alandan ayrıldı. Yol düzeyi ile birleştirilen göl alanı taş ve toprak yığını haline döndü.
2 MÜDÜR, 1 MEMUR AÇIĞA ALINDI
Olayın duyulmasının akabinde, reaksiyon çeken hafriyatla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gümüşhane Valiliği tarafından başlatılan ikili soruşturma kapsamında; Kültür ve Turizm Vilayet Müdürü Hüseyin Ateş, Müze Müdürü Elif Öktem ile müze müdürlüğü çalışanı Yunus Ağa açığa alındı. Gümüşhane Valiliği’nce de hafriyat müsaadesi raporunun özensiz hazırlandığı açıklandı.
GÖLE SU VERİLİYOR
Kazı sonrası toprak doldurularak kapatılan Tabansız Göl’ün eski haline dönüştürülmesi için başlatılan çalışma sürüyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca hazırlanan 4 unsurluk Hareket Planı kapsamında göl için alana dökülen, dayanıksız toprak çıkarıldı. Yerine ise suya güçlü kireçli ve killi toprak döküldü. Silindirle tabanı hazırlanan göl alanına, yandaki dereden boru sınırlarıyla doğal kaynak suyu verilmeye başlandı. Çalışmalar Gümüşhane Valiliği’nin koordinesinde Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü ve Devlet Su İşleri ve akademisyen ve jeologların nezaretinde yürütülüyor. Göl etrafının flora ve endemik çeşitlerinin korunmasına yönelik de çalışma başlatıldı.
SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU
Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi ve Ankara Barosu, Tabansız Göl’de define arama ruhsatı veren sorumlular hakkında ‘görevi berbata kullanma’ cürmünden kamu davası açılması için savcılığa kabahat duyurusunda bulunulduğu belirtildi.
”ÇÖKME GÖLÜ’ OLDUĞU SÖYLENİYOR, BU YANLIŞSIZ DEĞİL”
Jeomorfoloji Derneği Lideri Prof. Dr. Hüseyin Turoğlu, Tabansız Göl’de, heyetçe yaptıkları incelemelere ait konuştu. Tabansız Göl etrafından yaptıkları incelemeler ve topladıkları taş ve toprak üzere numuneler üzerinde çalışmalarının sürdüğünü belirten Turoğlu, gölün eski haline dönüştürülmesi çalışmalarını da yakından takip ettiklerini söyledi. Gümüşhane’ye gelerek göldeki çalışmaları yerinde inceleyen Turoğlu, “Bu gölün oluşumuyla ilgili kimi kaynaklarda ‘çökme gölü’, ‘karstik dolin’ olduğu söyleniyor. Bu yanlışsız değil. Zira etrafta hiç kireç taşı yok. Bunların yerinde gelip gözlemlenmesi, çalışılması, incelenmesi ve ondan sonra bu bahiste görüş bildirilmesi gerekir. Biz bunu yapmaya, kanıtlara dayanarak, müşahedelerimizin sonucunu tartışarak değerlendirmeye ve bir şeyler söylemeye çalışıyoruz” dedi.
“GÖLÜN İSTİKRARI BOZULDU”
Dipsiz Göl’ün define kazısıyla tahrip edilmeden evvel kendi istikrarı olduğunu ve kazılarak suyun boşaltılmasının gölün istikrarını bozduğunu kaydeden Turoğlu, “Karlar eriyerek bu çukurlukta birikiyordu. Gölün tabanında ana kaya kırıntılarının oluşturduğu bir örtü gereç var. Bu nedenle su, kısmen hareket edebilme yeteneğine sahip. Gölün, hem yüzeyden hem yer altından da beslenme imkanı vardı ve kendi ekosistemini oluşturmuştu. Bu sistem hidrolojik bir istikrar içerisinde devam ediyordu. Kazıldıktan sonra bu istikrar bozuldu. Şu anda kotlara da baktığımız vakit doğal kotlardan çok farklı. Form özelliği de bozuldu. Şu anda diğer bir şey var burada” diye konuştu.
“SUYU DOLDURURSANIZ LAKİN HAVUZ OLUR”
Çevreden su desteğiyle gölün eski haline döndürme çalışmalarının, gölü eski haline dönüştüremeyeceğini belirten Turoğlu, “Gölün kazılmadan ve suyun boşaltılmadan evvelki haliyle, tahminen görsel olarak benzetebilirsiniz fakat bilimsel manada artık diğer bir şey var. Tankerle gelip bu yeni yapılan çanağa suyu doldurursanız lakin havuz olur. Şu an serili olan killi ve kireçli gereç geçirimsizdir. Suyla dolmaya başladığında su birikir lakin zati üzerinde buz var ve gece burası donacak. Buranın oluşmasında tesirli olan kar yeniden burada olacak. Burada yapay bir göl yapmış oluyorsunuz. Karlar eridikten sonra içerisinde su kalabilir tahminen fakat hiçbir vakit o birinci doğal halini sağlayamazsınız” tabirlerinde bulundu.
ÖN RAPOR HAZIRLANMIŞTI
Jeomorfoloji Derneği’nce oluşturulan heyetçe teknik inceleme yapılan Tabansız Göl’le ilgili hazırlanan ön raporda, su birikintisi olduğu tarafındaki argümanların gerçekçi olmadığı, gölün uzun yıllarda oluşan doğal bir göl olduğu belirtilmişti. Jeomorfoloji Derneği’nce yapılan açıklamada, hazırlanacak sonuncu raporla Tabansız Göl konusunda kesin bilgilerin paylaşılacağı duyurulmuştu.