Bingöl Üniversitesi Güç, Etraf ve Doğal Afet Araştırma Merkezi Müdürü, İnşaat Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Kenan Akbayram, Yedisu fayında 1784’ten bu yana hareketlenmenin olmadığını belirterek, “Yedisu fay zonu, Erzincan fayı ile birlikte 8 büyüklüğünde zelzele üretme potansiyeline sahiptir. Eli kulağında büyük bir zelzele olabilir. Erzurum, Diyarbakır, Elazığ, Bingöl, Muş, Erzincan ve Tunceli’nin de bu zelzeleden etkileneceği kesin” dedi.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde uzmanlar, 3 fay sınırının kesiştiği ve geçmiş periyotlarda yıkıcı sarsıntıların yaşandığı Bingöl’e dikkat çekti.
Bingöl Üniversitesi Güç, Etraf ve Doğal Afet Araştırma Merkezi Müdürü, İnşaat Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Kenan Akbayram, incelemelerinde Bingöl’de zelzele riskinin her vakit var olacağını söyledi. Kentte 30 yıllık ortalarla yıkıcı sarsıntıların yaşandığını söz eden Akbayram, “Bingöl çok fazla fayın bir ortaya geldiği bir bölgedir. Burada üç tane değerli fay çizgisi var. Bunlardan biri Doğu Anadolu fay zonu, başkaları kuzey Anadolu ve Varto fay zonlarıdır. Bunun dışında, Doğu Anadolu ile Kuzey Anadolu fay zonu ortasındaki bölgede oluşmuş bir sürü fay var. Bingöl, bu yüzden birçok sarsıntı tehlikesi taşıyor. Bingöl 1971 ve 2003 yıllarında iki büyük yıkıcı sarsıntı yaşadı. Bu zelzelelerde önemli can ve mal kaybı oldu. Bingöl’de 30 yılda bir yıkıcı bir sarsıntı oluyor” diye konuştu.
‘250 YILLIK, ELİ KULAĞINDA SARSINTI OLABİLİR’
Yedisu fay zonunun zelzele tekrarlama aralığının, Kuzey Anadolu Fay zonu ile tıpkı olduğunu tabir eden Akbayram, “Türkiye’nin genelinde de faylar harekete geçti, diyebiliriz. Bunun kıymetli bir nedeni, 2 tane büyük zelzelenin, Doğu Anadolu fay zonunun Kahramanmaraş ile Malatya güneyi ile Hatay ortasındaki kesişiminin kırılmış olmasıdır. Bunun dışında, Malatya’dan batı istikametine yanlışsız diğer bir fayın kırılmış olması ve bunların çok büyük zelzelelerle kırılmış olması, yani 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki büyük sarsıntıyla kırılmış olmasıdır. Anadolu bloğunun çabucak hemen her yerindeki faylarda, küçük ve orta seviyede sarsıntıların oluşmasına neden oldu. Birebir formda bizde de yani Bingöl’de de etkin faylar değişti. Natürel bu aktivite bir mühlet sonra tahminen duracaktır lakin Bingöl’ün kendine ilişkin tehlikeleri var. Yedisu fay zorunda, çok uzun müddettir zelzele bekliyoruz. Yedisu sarsıntısı en son 1784 yılında gerçekleşmiş. Bunun üzerine 250 yıl koymamız gerekiyor. Zira Kuzey Anadolu fay zonuna ilişkin olan Yedisu fay zonunda sarsıntı tekrarlanma aralığı Kuzey Anadolu fay zonu ile tıpkı. Yani sarsıntı tekrarlanma aralığını düşündüğümüz vakit 250 yıllık, eli kulağında büyük bir zelzele olabilir” sözlerini kullandı.
‘DEPREM OLACAK, DEĞERLİ OLAN MÜHENDİSLİK OLARAK HAZIR MIYIZ?’
Yedisu fayında oluşacak büyük sarsıntıda en az 7 ilin etkileneceğini belirten Akbayram, şunları söyledi:
“Erzurum, Diyarbakır, Elazığ, Bingöl, Muş, Erzincan ve Tunceli bu vilayetlerin etkileneceği kesin fakat hangi oranda etkilenecek? Kentin hazırlanıp hazırlanmadığı kıymetlidir. Bingöl’ün tehlikeleri yüksektir. Olağan tehlike yerinde duruyor lakin risk alıp almadığımız da değerlidir. Bingöl’ün yerine uygun binalar yapıyor muyuz? Tekrarlanma dönemine uygun binalar yapıyor muyuz? Tabanı âlâ araştırıyor muyuz? Biz ona bakmalıyız. Zira illaki bir zelzele olacak. Yani yarın da olabilir, tahminen 15 yıl, 20 yıl sonra da olabilir. Değerli olan mühendislik olarak hazır mıyız? Artık etraf vilayetler manasında kimi yaklaşımlar var. Zelzelenin merkez üssünden 100 kilometre civarındaki vilayetlerin ziyan gördüğü söyleniyor. Ancak bu çok yanlışsız değil, etraf vilayetlerin her birinde yeri âlâ araştırılmamış, yere uygun yapılmamış binaların bulunduğu alanların hepsi tehlike altında ancak şu var; bütün bir ilin tehlike altında olduğunu diyemeyiz. Hatta bunun daha ötesinde de vilayetler etkilenebilir. Taban yumuşaksa ve o yere uygun yapınız yoksa o yerde, 150 kilometreye tahminen 200 kilometre, hatta Meksika sarsıntısını örnek verirsek, 400 kilometre aralıkta bile olsanız ziyan görebiliyorsunuz.”
Bingöl Üniversitesi Güç, Etraf ve Doğal Afet Araştırma Merkezi Müdürü, İnşaat Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Kenan Akbayram, Yedisu fayında 1784’ten bu yana hareketlenmenin olmadığını belirterek, “Yedisu fay zonu, Erzincan fayı ile birlikte 8 büyüklüğünde zelzele üretme potansiyeline sahiptir. Eli kulağında büyük bir zelzele olabilir. Erzurum, Diyarbakır, Elazığ, Bingöl, Muş, Erzincan ve Tunceli’nin de bu zelzeleden etkileneceği kesin” dedi.
Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde uzmanlar, 3 fay sınırının kesiştiği ve geçmiş periyotlarda yıkıcı sarsıntıların yaşandığı Bingöl’e dikkat çekti.
Bingöl Üniversitesi Güç, Etraf ve Doğal Afet Araştırma Merkezi Müdürü, İnşaat Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Kenan Akbayram, incelemelerinde Bingöl’de zelzele riskinin her vakit var olacağını söyledi. Kentte 30 yıllık ortalarla yıkıcı sarsıntıların yaşandığını söz eden Akbayram, “Bingöl çok fazla fayın bir ortaya geldiği bir bölgedir. Burada üç tane değerli fay çizgisi var. Bunlardan biri Doğu Anadolu fay zonu, başkaları kuzey Anadolu ve Varto fay zonlarıdır. Bunun dışında, Doğu Anadolu ile Kuzey Anadolu fay zonu ortasındaki bölgede oluşmuş bir sürü fay var. Bingöl, bu yüzden birçok sarsıntı tehlikesi taşıyor. Bingöl 1971 ve 2003 yıllarında iki büyük yıkıcı sarsıntı yaşadı. Bu zelzelelerde önemli can ve mal kaybı oldu. Bingöl’de 30 yılda bir yıkıcı bir sarsıntı oluyor” diye konuştu.
‘250 YILLIK, ELİ KULAĞINDA SARSINTI OLABİLİR’
Yedisu fay zonunun zelzele tekrarlama aralığının, Kuzey Anadolu Fay zonu ile tıpkı olduğunu tabir eden Akbayram, “Türkiye’nin genelinde de faylar harekete geçti, diyebiliriz. Bunun kıymetli bir nedeni, 2 tane büyük zelzelenin, Doğu Anadolu fay zonunun Kahramanmaraş ile Malatya güneyi ile Hatay ortasındaki kesişiminin kırılmış olmasıdır. Bunun dışında, Malatya’dan batı istikametine yanlışsız diğer bir fayın kırılmış olması ve bunların çok büyük zelzelelerle kırılmış olması, yani 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki iki büyük sarsıntıyla kırılmış olmasıdır. Anadolu bloğunun çabucak hemen her yerindeki faylarda, küçük ve orta seviyede sarsıntıların oluşmasına neden oldu. Birebir formda bizde de yani Bingöl’de de etkin faylar değişti. Natürel bu aktivite bir mühlet sonra tahminen duracaktır lakin Bingöl’ün kendine ilişkin tehlikeleri var. Yedisu fay zorunda, çok uzun müddettir zelzele bekliyoruz. Yedisu sarsıntısı en son 1784 yılında gerçekleşmiş. Bunun üzerine 250 yıl koymamız gerekiyor. Zira Kuzey Anadolu fay zonuna ilişkin olan Yedisu fay zonunda sarsıntı tekrarlanma aralığı Kuzey Anadolu fay zonu ile tıpkı. Yani sarsıntı tekrarlanma aralığını düşündüğümüz vakit 250 yıllık, eli kulağında büyük bir zelzele olabilir” sözlerini kullandı.
‘DEPREM OLACAK, DEĞERLİ OLAN MÜHENDİSLİK OLARAK HAZIR MIYIZ?’
Yedisu fayında oluşacak büyük sarsıntıda en az 7 ilin etkileneceğini belirten Akbayram, şunları söyledi:
“Erzurum, Diyarbakır, Elazığ, Bingöl, Muş, Erzincan ve Tunceli bu vilayetlerin etkileneceği kesin fakat hangi oranda etkilenecek? Kentin hazırlanıp hazırlanmadığı kıymetlidir. Bingöl’ün tehlikeleri yüksektir. Olağan tehlike yerinde duruyor lakin risk alıp almadığımız da değerlidir. Bingöl’ün yerine uygun binalar yapıyor muyuz? Tekrarlanma dönemine uygun binalar yapıyor muyuz? Tabanı âlâ araştırıyor muyuz? Biz ona bakmalıyız. Zira illaki bir zelzele olacak. Yani yarın da olabilir, tahminen 15 yıl, 20 yıl sonra da olabilir. Değerli olan mühendislik olarak hazır mıyız? Artık etraf vilayetler manasında kimi yaklaşımlar var. Zelzelenin merkez üssünden 100 kilometre civarındaki vilayetlerin ziyan gördüğü söyleniyor. Ancak bu çok yanlışsız değil, etraf vilayetlerin her birinde yeri âlâ araştırılmamış, yere uygun yapılmamış binaların bulunduğu alanların hepsi tehlike altında ancak şu var; bütün bir ilin tehlike altında olduğunu diyemeyiz. Hatta bunun daha ötesinde de vilayetler etkilenebilir. Taban yumuşaksa ve o yere uygun yapınız yoksa o yerde, 150 kilometreye tahminen 200 kilometre, hatta Meksika sarsıntısını örnek verirsek, 400 kilometre aralıkta bile olsanız ziyan görebiliyorsunuz.”