Koronavirüs salgını ile birlikte satışı artan marketlerde patron cirosunu katlarken, birçok işyerinde emekçiler İş Yasası’na karşıt olarak uzun müddet ve müsaadesiz çalıştırılıyor.
Büyük kısmı taban fiyat alan emekçilerin, fazla mesai fiyatı verilmesi, müsaade, mola müddetlerinin uzatılması, ikramiye talepleri de karşılanmıyor. Patron taleplere kulak tıkıyor. Sokağa çıkma yasağı ilan edilmeden evvel salı ve çarşamba günleri marketler sabah saat 08.00’den gece saat 23.00’e kadar açık kaldı.
Bu müddet içerisinde market emekçileri daha uzun müddet ve ağır olarak çalıştırıldı. Mola mühletleri kısaltıldı. Birtakım marketlerde çalışan kasiyerler ve emekçiler yaklaşık 13-14 saate kadar çalışmak zorunda kaldı.
İşçiler, reaksiyonlarını ve seslerini toplumsal medyadan duyurmaya çalıştı. Tüm gün maske ile dolaşmaktan, yorgunluktan midelerinin bulandığını belirten personeller, baş dönmesinden yakındı. Bu ortada birçok markette çalışanlara günde yalnızca bir tane maske ve bir tane eldiven veriliyor. Sık sık değiştirilmesi gerekirken, işçi akşama kadar bu maske ve eldivenleri kullanmak zorunda kalıyor.
Marketlerin büyük bir kısmında kasiyer ile müşteri ortasında şeffaf panel bulunmuyor. Toplumsal ara kuralı uygulanmıyor. Kâfi dezenfektan da yok. Kalabalık ortamlarda çalışan emekçiler bu ağır çalışmalarının karşılığında ikramiye talep ediyor. Lakin bu talepleri de patron tarafından karşılanmıyor. Birtakım marketlerde haftalık çalışma saatini tamamlamak için sokağa çıkma yasağı olan günlerin müddetleri öteki günlere ekleniyor. Çalışanlara hafta içinde müsaade kullandırılmıyor.
Cumhuriyet’ten Mustafa Çakır’ın haberine nazaran; müsaadeler sokağa çıkma yasağı uygulanan hafta sonuna atılıyor. Bütün hafta market içerisinde çalışmak zorunda kalan personel, hafta sonu da sokağa çıkma yasağı olduğu içinde konutta kalıyor. Birçok markette personellerin müsaadeleri siliniyor. Telafi çalışmasında mühletin uzatılması ile birlikte çalışanlara çalışmadıkları günler için daha sonra çalıştırılacakları bildiriliyor. Salgınla birlikte birtakım marketler meskenlere servislere de başladı.
Ancak bunun için ek işçi istihdam edilmediği için var olan işçi dağıtım yapmaya zorlanıyor. Kasiyerler el yıkama üzere ferdî paklık ihtiyaçlarını yerine getiremiyor.
ULAŞIMDA SIKINTI
Özellikle büyük kentlerde toplu taşıma seferlerinin azaltılması nedeniyle market çalışanları işyerlerine ulaşmakta zorlandı. Bu hususta market çalışanları servis talebinde bulunuyor. Birçok markette çalışanlar yemek sorunu da yaşıyor. Çalışanın bağışıklık sistemini güçlendiren besin talebi var.