Merkez bankaları koronavirüs nedeniyle sarsılan piyasaları kurtarmak için arkası arkasına paketler açıklarken, insanların virüsün ekonomik tesirini en çok hissettiği yer ise marketler.
FiyatSor kurucusu Can Vardas, Bloomberg HT için hazırladığı fiyat tahlili raporunda, Türkiye’deki marketlerde fiyatları inceledi. Raporda salgının market fiyatları üzerindeki tesirinin perakendecilerden fazla üreticilerden kaynaklandığına dikkat çekildi.
Bloomberg HT’den Erol Oytun Ercan’ın haberine nazaran, perakendeciler fiyat artışının temel kaynağı olarak görülürken, Türkiye’nin en büyük perakendecisinin net kâr oranının yüzde 3 olduğunu belirten Vardas, tedarikçilerden gelen fiyat artışına perakendecinin edebileceği tesirin yüzde 3’ten daha fazla olamayacağının altını çizdi.
EN BÜYÜK ARTIŞ ET FİYATLARINDA
Bu devirde perakendeciler tarafından dikkat edilmesi gereken en hassas meselenin tedarikçilerinden gelen fiyat artışının, maliyet artışı temelli mi yoksa fırsatçılıktan mı kaynaklandığını anlamak.
Rapora nazaran yüzde 13.57 ile en büyük artış dana sote ve bunu takiben öbür kırmızı et grubu ürünlerin fiyatında yaşanıyor. Bunun sebebi ise et ithalatının durdurulmasından sonra üreticilerin kademeli olarak fiyatları üst çekmesi.
Tavuk eserleri içinde tıpkı sürecin yaşandığının altı çizildi. Maliyeti talep yüklü belirlenen tavuk eserlerinde, panik ile talebin artması üreticilere maliyet artışı yapma imkanı sağladı.
“BAKLİYAT ESERLERİNDE FİYAT ARTIŞI YAŞANABİLİR”
Raporda yurt dışından tedarik edilen ve yurtiçi üretimi olmayan besin ürünlerinde fiyat artışları olması beklenen bir durum olarak nitelendirildi.
Her ülkenin virüs ile gayret ettiği, global talep oluşan ve Türkiye’nin ithal etmek zorunda olduğu eser kümelerinde sert fiyat artışlarının yaşanabileceği vurgulandı. İnsanların bakliyat alırken, indirim marketlerindeki ithal eserleri daha çok tercih ettiği belirtildi.
Salgın nedeniyle dünyada yaşanan talep fazlasının, bakliyat ürünlerinin ithalat maliyetlerini arttıracağını söyleyen Vardas, “Bugüne kadar fiyat artışı yapmamış olan indirim marketlerinin yakın vakitte yüzde 20-25 düzeyinde fiyat arttırmasını bekliyoruz” dedi.
Perakendeciler şu an 2.5-3 aylık pirinç ve bakliyatın Türkiye’deki meskenlerde stok olarak durduğunu belirtti.
“İNDİRİM KAMPANYALARI SALGININ YAYILIMINI ARTIRACAKTIR”
Vardas’a nazaran, indirim marketlerinin yaptığı haftalık kampanyalar salgının yayılımını artırabilir.
Normal vakitlerde kampanya eserlerinin satılması için tasarlanmamış marketlerde kampanya vakti çok bir yığılma olduğunu belirten Vardas, birçok kişinin eserleri ucuz fiyattan almak için saatlerce sıkışık biçimde sıra beklediğini ve istedikleri eseri bulmak için 6 metrekarelik bir alanda onlarca beşerle yarıştığını vurguladı.
“Şanslı olanlar kimse dokunmadan istediği eseri alıp, mağazadan uzaklaşabilir. Büyük bir kısmımız şanslı olanlardan olmayacağız” diyen Vardas, “Daha evvelce planlanmış alımları, elde stokları olduğunu biliyoruz ama bu türlü günlerden geçerken iki ay bu eserleri depolarında bekletip daha sonra satabilecek güçte olduklarını düşünüyorum” diye ekledi.