Sultan Abdülhamid’in 1909 yılında 31 Mart Vakası’ndan sonra tahttan indirilmesi üzerine Yıldız Sarayı halk tarafından yağmalanmış ve kısmen yakılmıştı. Bu yağmalama hareketi sırasında, Abdülhamid’e bildiri vermiş yahut polis casusu olarak çalışmış olan bireylerin kendilerine ilişkin dokümanları arayarak yok etmeye çalıştıkları da daima konuşulmuştu. Yıldız Sarayı’nın eşyaları bu yağmalama nedeniyle uzun yıllar müzayedelerde satışa çıktı. İstanbul’daki Sanat ve Antika Fuarı’nda satılan 2. Abdülhamid periyoduna ilişkin olduğu argüman edilen tahtın da misal bir nedenle müzayedeye düştüğü ileri sürülüyor.
DEDEM MEZATTAN ALMIŞ
Koleksiyonundaki orjinal olduğu argüman edilen tahtı yurtdışına çıkarılmaması kuralıyla 100 bin TL’ye Maxam Holding’in İdare Konseyi Lideri Mahmut Karakeçili’ye satan Nilgün Şensoy, şunları söyledi: “Öncelikle Abdülhamid’in tahtı değil. Kendisine Ermeni ustalar Hapet ve Nezeren kardeşler tarafından yapılarak saraya ikram edilmiş bir taht. Her padişah tahttan indirildikten sonra eşyaları mezatta satılırmış. Dedem mezattan satın almış. Annem çağdaş bir meskende oturuyordu, bu tahtı tavan ortasında saklıyordu. Ben klâsik Türk sanatı üzerine eğitim aldım ve meraklı olduğum için bu yapıta sahip çıktım. Müzeye kayıtlı koleksiyonerim. Lakin bu eser kullanım eşyası olduğu için koleksiyona kaydetmedim. Sıhhat sıkıntılarım nedeniyle artık bakamayacağıma inandığım için satışa çıkardım. Benim sevdiğim üzere seven biri alsın istedim. Yurtdışına çıksın istemedim. İki Katarlı iş insanı ‘Ne istersen verelim bize sat’ dedi fakat vermedim. Tahtın Yıldız Sarayı’na ilişkin olduğuna dair rastgele bir işaret yok fakat koltuğun gerisinde Ermeni ustaların isimleri var. Bu ustalar Abdulhamid devrinde saraya çalışan ustalar zati. Tahtı alan kişinin de yapıta benim üzere bakmasını istedim.”
UZMANLAR NE DİYOR
Eski Yıldız Sarayı Müze Müdürü Sabahattin Türkoğlu: Abdülhamid misyondan alınınca Yıldız Sarayı yağmalanıyor. Hayli eşya yıllar içinde müzayedede satışa sunuldu. Müdürlüğüm periyodunda yaklaşık 20 yıl evvel bir taht müzayedeye çıkmıştı. Satışı durdurup el koydum ve muhammen bedelle müzeye kazandırdım. Çok eşyayı bu türlü toplayarak müze envanterine aldım. Bu eser nitekim Yıldız Sarayı’na mı ilişkin, orası kuşkulu. Sarayın kumaşları özel dokumadır. Mavi ve üzeri sarı yaldızlı yıldız işlidir. Bu müzayede ile ilgili bakanlık temsilcisinin hakikaten saraydan çıkmışsa bu yapıta el koyması ve müzeye kazandırması gerekirdi.
SATILMASINI GARİP KARŞILADIM
UNESCO Türkiye Ulusal Komitesi üyesi Nezih Başgelen: Türkiye son yıllarda yurtdışındaki yapıtlarına sahip çıkıp müzelerimize getiriyor. Abdülhamid üzere tarihte değerli bir isme ilişkin olan yapıtın müzayedede satılmasını garip karşıladım. Müze kurul oluşturup yapıta paha tespiti yapıp satın alabilirdi. Yapıtı elinde bulunduran şahısların de bu yapıtı nasıl temin ettiklerini araştırmak gerekir. Zira Yıldız Sarayı yağmalanmış bir saraydır. Birçok yapıtın daha evvel de müzayedede satıldığını biliyoruz.