Duyanların birçoklarına “şehir efsanesi” gibi gelse de, bilimsel olarak ispatlanmış bir gerçek: Rusya'nın başşehri Moskova'nın 500 metre altında başlayan ve büyüklüğü “Karadeniz'in iki katı” olarak hesaplanan bir “yeraltı denizi” bulunuyor. Bu tuzlu su kütlesinin yaratabileceği muhtemel riskler bir defa daha medyanın gündeminde.
Peki, 1930'lu yıllarda petrol arama çalışmaları sırasında keşfedilen bu “deniz”, Moskova için tehdit oluşturuyor mu? Moskovskiy Komsomolets gazetesi bu sorunun karşılığını aradı.
NASIL KEŞFEDİLDİ
Rus kaynaklarına nazaran, “Moskova Denizi”nin keşfi bir tesadüf yapıtı: Ünlü jeolog İvan Gubkin, Rus önder Stalin'in buyruğuyla Moskova etrafında petrol aramaya başlayıp, yer altı denizini keşfetmiş.
Jeolojik olarak Devon döneminde (Devoniyen Periyot, Paleozoik vaktin dördüncü alt kısmı olarak Devoniyen kayaç sistemlerinin oluştuğu jeolojik vakit dilimidir. Günümüzden 417 milyon yıl evvel başlayıp 354 milyon yıl evvel sona erdiği kabul edilir) oluştuğu belirlenen denizin içerdiği su kütlesi, Karadeniz'in iki katından fazla.
Türkrus sitesinin aktardığına nazaran, kentin altında yer yer 500 metre derinliğe kadar yükselen denizin büyük bir kısmı ise 5 ile 30 kilometre aşağıda.
Uzmanlar suyun yeryüzüne en yakın olduğu bölgelerin Belaruskaya ve Novoslabodskaya metroları etrafı olduğunu vurguluyor.
3 KATMANDAN OLUŞUYOR
Araştırmalara nazaran, bu su kütlesi üç katmandan oluşuyor. Birincisi 80-250 metre derinlikteki tatlı içme suyu. Daha sonra 300-500 metre derinliğinde “maden suyu” bulunuyor. 1000-2000 metrede ise Kızıl Deniz'in suyuna yakın tuzluluk oranında bir katman var. Sovyet devrinde, Moskovskaya maden suyunun, Ostankino bölgesinde 450 metre derinlikten çıkarıldığı biliniyor.
Gazetenin görüşüne başvurduğu Yer Fiziği Enstitüsü profesörlerinden Vladimir Şevçenko yeraltı denizleri konusunun gereğince uygun bilinmediğini ve Moskova'nın altındaki denizin kent için tehlike arz edip etmediğinin şimdilik meçhul olduğunu söylüyor.
Jeoloji Enstitüsü'ne bağlı bilim insanları ise sıradan yeraltı sularının toprağın üstü için daha büyük bir tehlike oluşturduğunu aktarıyor. Metro inşaatında kentin altındaki karstik boşluklarda biriken su kütleleri her vakit dikkate alınmak zorunda. Moskova Tabiatın Kullanımı Departmanı bilgilerine nazaran de kentin yüzde 30'luk kısmı 3 metre derinlikte suya doymuş, hatta baskın altında kalmış durumda. O denli ki, Kremlin toprağında bile toprağın suya gömülmeye başladığı yerler var.
Şehir genelinde fazla suların boşaltılmasına her yıl 30 ile 60 milyon ruble para harcanıyor (500 bin – 1 milyon dolar). Vorobyovı Gorı üzere bölgelerde ise insan hayatını tehdit eden toprak kayması riskleri mevcut. Kentte zelzele tehlikesi ise en az seviyede. Bununla birlikte uzmanlar, süratle artan yapılaşmanın, jeolojik sorunları tetikleyebileceği konusunda ihtarda bulunuyor.