İstanbul Bayan Kuruluşları Birliği’nin (İKKB) 25. kuruluş yıl dönümünü ve İhtilal Ömürüz Uygar Kanunun kabulünün 94. yıl dönümünü İstanbul Bayan Kuruluşları Birliği tarafından düzenlenen bir panelle kutlandı.
Beşiktaş Zübeyde Ana Kültür Merkezinde düzenlenen panele İstanbul Barosu Lider Yardımcısı ve İKKB Koordinatörü Nazan Moroğlu, İstanbul Baro Lideri Av. Mehmet Durakoğlu ve Prof. Dr. Necla Arat konuşmacı olarak katıldı. İKKB ‘nin kuruluş yıl dönümüne Gazeteci-Yazar Zeynep Oral, Gazeteci-Yazar Yazgülü Aldoğan, Gazeteci-Yazar Hasret Özdemir, İKKB’ya bağlı derneklerin temsilcileri ve emekli bayan yargıçlar katıldı.
Program, İKKB Koordinatörü Nazan Moroğlu’nun açılış konuşmasını ile başladı. Nazan Moroğlu bugün geldiğimiz noktada Cumhuriyetin kuruluş kıymetlerinin yıpratıldığı bir devirdeyiz. Cumhuriyet bir ihtilaldi bugün yaşadığımız karşı ihtilalin en ağır boyutudur. Resmi Gazetede Şer’i karar içeren bir tabir yer aldı. Bu geldiğimiz noktayı bize göstermesi açısından kıymetli. Cumhuriyet ile kazandığımız haklar adım adım eğitim kanunu ile başlayarak elimizden alınıyor. Eğitim zarurî ve parasız olarak başlamıştı bugün kesintili hale getirildi. Ve Laik eğitimden kopmalar başladı.
Panelde konuşmacı olan Prof. Dr. Necla Arat, Uygar kanunla bayanlar birey olarak toplumun içinde görünür oldular. Uygar kanun Atatürk ihtilallerinin temel kanunlarındandır aydınlanmanın ve çağdaşlaşmanın bir dinamosudur. Atatürk, toplumun bin yıl evvelki anlayışlarla yönetilemeyeceği ve yeni çağdaş kanunlarla yönetilmesi gerektiğini beyan etmişti. Uygar kanunun önsözünde Mahmut Esat Bozkurt aydınlanmanın ana ideolojisini açıklıyordu. Değişmez kararlarla, daima değişen hayatı yönetilemeyeceğini söylüyordu. Başlangıç kısmında geçen bu kısım 2001 yılında Fazilet partisinin verdiği önerge ile kanundan çıkarıldı. Önergede imzası olanlar Nazlı Ilıcak ve Mehmet Ali Şahin’i asla unutmuyoruz. Ve bunu yaparken tekrar bir karalama kampanyası düzenlediler. İstanbul Bayan Kuruluşları Birliği 1995 yılında 35 örgütün ortak protokolü ile kuruldu. İKKB’nin kuruluşunu Ahmet Taner Kışlalı köşesinde “Bir Demet Daha” başlığıyla duyurdu. İKKB’yi oluşturan dernekler hangi görüşten olursa olsun bayan hakları, laiklik ve cumhuriyetin kazanımlarını muhafaza konusunda birlik sağlamışlardır. Şeriat hukukuna ve maskelemiş haliyle çift hukukluğa asla geçit vermemeliyiz.
Panelde başka konuşmacı olan Prof. Dr. Mehmet Durakoğlu, İstanbul Barosu olarak bayan hakları ve bayan uğraşına verdikleri türel takviyesi anlattı. Bayan hakları çabası öteki ülkelere kıyasla ülkemizde çok öteki bir çabayı içeriyor. Medeni kanun temel kanundur. Uygar kanun anlattığı temel ideolojiyi öbür hiçbir temel kanun bize anlatmaz. Uygar kanun direkt özel ömrü düzenleyen bir kanun olduğu için demokrasiye, laikliğe bağlı olması çok kıymetli. Uygar kanun cumhuriyet iradesinin demokrasi ve laiklik arayışının bir sonucudur.
Mehmet Durakoğlu bugün geldiğimiz nokrada Uygar Kanunu konuşuyor olmamız bile bir utanç vesikasıdır. Uygar kanun tartışmaları daima bayan üzerinden ve bayan hakları üzerinden tartışılıyor. Bayanın has alanının sonlandırılması tartışmasını yaşıyoruz. Yapılan tartışmaların Uygar kanunun ötesinde manaları olduğunu hepimizce bilinmesi gerekiyor. İstanbul Mukavelesini kabul eden meclisin bir komitesinde, İstanbul Mukavelesinin aile birliğini bozduğu bir noktaya varılmasını da utanç saymak gerekiyor.
Yargıda, bayan aleyhine çıkan kararlarla karşıyayız. Karar vericiler üzerinde mevcut siyasi niyetinin baskısını görmekteyiz. 6 ay olan uzaklaştırma kararların 15 güne kadar indirildiğini görüyoruz. Burada bayana bakışın somutlaşmış halini ve bunun yargıdaki yansımalarını görüyoruz. Kanunlara karşın hayatı farklılaştırma uğraşları görüyoruz. Cumhuriyeti tehdit eden ögelerin sonucu bayan hakları konusunda da meseleler yaşanıyor. Cemaat yapıların toplumu etkilediği bir periyodu yaşıyoruz. Dinî referansların öncelediği bir periyodu yaşıyoruz. Laiklik tarifinde uzlaşamadığımız sürece bu tartışmaları yaşamaya devam edeceğiz. Önümüzdeki günlerde çift hukukluluğu tartışmaya açma çalışmaları olacak, bunları tartışacağız. Toplumsal Cinsiyet eşitliği konusu yani bayan hakları konusunu erkeklerin bir demokrasi ve laiklik sorunu olarak algılaması gerekir. Bu mevzuda eğitimi çok kıymetli görüyorum.
Kadına şiddet davalarında İstanbul Barosu olarak süratle avukat ataması yapıyoruz. Hukuksal yardım verdiğimizde bayan hayatının kurtarıldığını görüyoruz. Ayrıyeten İstanbul Barosu olarak geliri olmayanlara fiyatsız hukuk dayanağı veriyoruz. Bunun için yoksulluk evrakı istiyoruz. Lakin bayana şiddet davalarında bunların hiçbirini istemiyoruz direkt süratle avukat ataması yapıyoruz.
Konuşmalar sonrası konuklara kelam verildi. Program toplu fotoğraf çekimi ile tamamlandı.
Nasuh Bektaş