Enflasyon sayılarının akabinde yeni bir tartışma başladı.
AKP kanadı, faizler fikir enflasyonun da düşeceğini ileri sürmüştü. Hatta eski Merkez Bankası Lideri Murat Çetinkaya “faizleri indirmediği” gerekçesiyle vazifeden alınmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Murat Çetinkaya’nın misyondan alınmasına ilişkin “TCMB (başkanını) vazifeden alma yetkisini de aldık, laf dinlemiyordu. Yeni arkadaş ile devam ettik, dedik ki faiz oranlarını düşüreceğiz” demişti.
Ancak gelinen noktada, faizlerin düşmesine karşın enflasyonda yükseliş olduğu göründü.
Dünya gazetesi muharriri Alaattin Aktaş “Nasıl oluyor da faiz düşerken enflasyon yükseliyor!” başlıklı yazısında bu durumu irdeledi.
“FAİZ GERİLEMEYE DEVAM EDİYOR ANCAK ENFLASYON YÜKSELMEYE BAŞLADI”
Aktaş, şu sözleri kullandı:
“Bir evvelki Merkez Bankası Lideri faiz indirme konusunda laf dinlemediği gerekçesiyle misyonundan alınmıştı. Laf dinlemeyen gönderildiğine nazaran getirilen muhakkak ki laf dinleyecekti ve gerçekten Merkez Bankası süratli bir faiz indirimine başladı.
Faiz aşağı çekilince enflasyon da düşecekti. Beklendiği üzere de oldu. Faizin süratle indirildiği periyotta yıllık enflasyonda da besbelli bir düşüş gözlendi. Fakat “ufak” bir detay vardı. Enflasyonun bu periyotta baz tesiri sayesinde düşeceği esasen aylar öncesinden belirliydi.
Ne var ki yorumlar olağan ki öbür türlü yapıldı. Faiz düşürülmüş, böylelikle enflasyon da düşmüştü. Demek ki neydi; faiz düşürülünce enflasyon da gerilerdi, bu ilgi kanıtlanmıştı.
Ya son aylar? Ya sonra? Son üç aydır olanlar… Faiz gerilemeye devam ediyor lakin enflasyon yükselmeye başladı.
Daha evvel de yazdığımız üzere kimileri gol pası kıvamında ‘Faiz aşağı çekildikçe enflasyonun da ineceğini söylüyordunuz ve nitekim de faiz düşürülünce enflasyon da geriledi, ne diyorsunuz’ biçiminde sorular icat etmeye başlamışlardı.
Büyük bir ‘yaratıcılıkla’ bu soruları soranlar sanki artık son oranlara bakıyorlar mı? Ne oldu? Hani faiz düşürülünce enflasyon da geriliyordu. Fakat son üç ayda eğilim tümüyle aksine döndü.
Ekimde Merkez Bankası’nın ortalama fonlama maliyeti yüzde 15.76, o ay prestijiyle yıllık TÜFE artışı yüzde 8.55 seviyesindeydi. Merkez Bankası’nın faizi yıllık TÜFE’nin tam 7.21 puan üstündeydi.
Aradan üç ay geçti, ocak ayına geldik. Ortalama fonlama maliyeti yüzde 11.20, yıllık TÜFE artışı yüzde 12.15. Fonlama maliyeti lehine olan makas kapandığı üzere artık TÜFE artışı 0.95 puan daha yüksek.”
“DEMEK Kİ FAİZ İNDİRİLEREK ENFLASYONU DÜŞÜRMEK MÜMKÜN OLMUYOR”
“Doluya koysak almıyor, boşa koysak dolmuyor! Bu nasıl olur? Üç mümkünlük mı var sanki?” diyen Alaattin Aktaş yazısını şöyle sürdürdü:
“Birincisi; enflasyon aslında daha düşük fakat TÜİK yüksek bir oran açıklıyor ve bu yüzden de faiz aşağı çekildiği halde enflasyon düşmüyor görünüyor.
İkincisi; Merkez Bankası’nın bilgilerinde bir yanlışlık var, aslında faiz bu kadar düşürülmedi, bu yüzden enflasyon da yüksek seyrediyor?
Ve üçüncüsü; demek ki faiz indirilerek enflasyonu düşürmek mümkün olmuyor.
Son periyotta enflasyonun hızlanmasına yol açacak bir kur şoku da kelam konusu değil. Öyleyse? Şu durumda bu üç olasılıktan hangisi yanlışsız?
Hepsi birbirinden beter! Birinci ikisinden biri desek, iki kurumu töhmet altında bırakacağız. Üçüncüyü seçsek bir iktisat teorisi çürümüş olacak.”
“YÜZDE 8’LERDE TUTULAMAYACAK VE EN YETERLİ OLASILIKLA YÜZDE 13 DOLAYINDA GERÇEKLEŞECEK”
“Enflasyon daha da yükselebilir” ihtarında bulunan Aktaş, yazısını şöyle noktaladı:
“Dün de yazdık. Geçmiş yıl eğilimlerine dayandırdığımız varsayım bu şubatta yıllık TÜFE artışının daha da yüksek gerçekleşebileceğini gösteriyor.
Aslında bu durum yılın tümü için geçerli sayılır. Bu yılki TÜFE artışı o denli varsayıldığı üzere yüzde 8’lerde tutulamayacak ve en âlâ olasılıkla yüzde 13 dolayında gerçekleşecek.
Biz bir yandan ölçülü da olsa faiz indirimine devam eder ve hala yüzde 11.25 seviyesinde bulunan siyaset faizini (ocaktaki yüzde 11.20 ortalama fonlama maliyeti) daha da aşağı çekersek faiz düşerken enflasyonun da düşmediği, hatta tam bilakis arttığı gerçeğini bir kere daha yaşamış oluruz.”